Śladami ojców Pierwsza wizyta dzieci z Polonii Chakasji na Mazurach

Wybrzmiały ostatnie pieśni 17 Festiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie. Echo spotkań z rodakami zawisło w powietrzu. Stare drzewa nad mazurskim Czosem stoją zadumane nad losem tych ludzi. Legendarna Jesiona zamieniona w jesion wyciąga swe zielone ramiona obejmując swym sercem tych, którzy ukochali tę ziemię bez możliwości jej posiadania. To najtrudniejsza miłość świata. Tkwi w duszy i nie pozwala zapomnieć. Bywa też siłą i dumną radością z tego co jest przedmiotem owego ukochania.

Dziś chcielibyśmy opowiedzieć nadzwyczajną historię, która zdarzyła się na mazurskiej ziem są w niej wszystkie barwy polskich Kresów. Choć nasi bohaterowi mieszkają bardzo daleko to pozostają wierni Polsce. Mają tam nową Ojczyznę ale kultywują pamięć Ojców. Dalej niż dawne Kresy jest miejsce na Syberii w słonecznej Chakasji, gdzie  żyją kolejne pokolenia Polaków- Syberyjskich Mazurów. To kraj młodych ludzi i ich współczesnych spraw a jednak tak bardzo polskich.  Przez kilkanaście dni  gościliśmy w Mrągowie polskie dzieci i młodzież z Syberii. Przebyli do nas długą drogę wynoszącą ponad 6 tyś km, która trwała 5 dni.Wielu z nas marzy o podróży koleją transsyberyjska a  nasi Goście to prawdziwi potomkowie dawnych XIX wiecznych Mazurów. Dzieci urodziły się w Chakasji, uczą się w Abakanie, niektóre z nich mieszkają w mazurskich wsiach  Znamienka i Aleksandrowka. Nasi Rodacy z Syberii tęskną za rodzinnym krajem Ojców, który z tej odległości może wydawać się nieco mityczny. Polskie dzieci i młodzież – nasi goście z Syberii  w wieku od między  8 a 16 i 17 a 25 lat   przyjechały z wychowawczyniami, swymi opiekunami na wakacje. Od wielu lat na Mazurach realizujemy programy społeczne jednym z nich jest Program „Pomost”, który opracowało naje sieni 2010 r nasze Stowarzyszenie Zielone Dzieci .

Program Pomost  „Śladem Ojców- polskie dzieci z Syberii” to podróż sentymentalna do kraju ojców, wędrówka  harcerskim szlakiem po Warmii i Mazurach to także praca na rzecz utrwalenia wielokulturowych tradycji Warmii i Mazur. W Mrągowie, urokliwym mieście położonym nad jeziorem Czos dzieci razem z nami, z polskimi harcerzami z Białorusi przez zabawę uczyły się siebie nawzajem. Nauczył nas też odczuwania  jakim pięknem jest Ojczyzna obecnie często o tym zapominamy.

Dzieciaki poznając Mrągowo i piękną mazurską przyrodę nabierały wiary we własne siły by trwać na obczyźnie w polskości.Pragniemy by w ich sercach narodziła się pewność o tym jak bardzo są dla nas ważni. Wspólne dni wędrówek i podróży z polską harcerską piosenką unaoczniły jak ważne są takie spotkania. Maluchy z Syberii – Marysia ma 8 lat a Wika troszkę więcej mają takie wzruszające spojrzenie, w ich oczach drgają radosne promyki gdy patrzą na cuda zielonych Mazur. Przez wszystkie  dni pobytu dzieci zobaczyły taką Polskę z jakiej możemy być dumni. Pokazaliśmy naszą Warszawę a w niej dzieciaki witały wspólnie z nami Polską Prezydencję przebywając na specjalne zaproszenie Senatora Marka Konopki. Sejm i Senat w tych dniach był miejscem nadzwyczajnych spotkań. Razem czuliśmy wszyscy dumę z tego, że nasze „Zielone Dzieciaki”  z Syberii i ich starsi koledzy z Białorusi tak wspaniale zostali przyjęci przez Polskę. Mogliśmy pokazać im pierwszy Warszawski Fotoplastikon , który istnieje od 1905 roku. Tam specjalnie dla dzieci założono wystawę obrazująca starą Warszawę. Zapamiętają zapach minionych dni i widok w okularze Fotoplastikonu. Obraz zwykłych mieszkańców spacerujących ulicami stolicy. Ludzi, których już nie ma ale pamięć o nich trwa na pożółkłych fotografiach. Zapisany kadr w pamięci ożył na nowo gdy u stóp wysokiej kamienicy zrobiliśmy własną pamiątkową fotografię.  Obejrzeliśmy z dziećmi warszawski Nowy Świat z wszystkimi jego zachwycającymi obiektami ale i problemami. Na długo będziemy pamiętać historyczno- dziennikarskie warsztaty w Muzeum Powstania Warszawskiego. Zielona noc na zamku w Pułtusku zachwyciła dzieci tajemniczością. Wspólnota Polska  stała się faktem. Długo wszyscy nie mogliśmy zasnąć rozmyślając o audycji radiowej, którą nagraliśmy w Studio Radio Wnet dla Programu Wschodniego. 

Rozmowy koleżeńskie i reakcyjne z Wojtkiem Jankowskim i dyrektorem Radia Wnet red. Krzysztofem Skowrońskim zachęciły dzieciaki do pierwszych wspólnych prób dziennikarskich. Było wesoło i to uczucie radosnego ożywienia towarzyszyło nam przez cały czas każdego następnego dnia. Podniebne Ogrody Biblioteki Uniwersyteckiej pokazała nam pani Barbara Siedlicka, która jako ogrodnik uniwersytecki podzieliła się własną pasją umiłowania przyrody. Wielka uniwersytecka książnica otworzyła przed nami swoje drzwi. Jako jedyni tego dnia czytelnicy obejrzeliśmy jej wielkie skarby.

Dr. Sergiusz Leończyk prezes organizacji polonijnej ”Polonia” w imieniu wszystkich tam działających Polaków przekazał cenne książki opowiadające o Polakach na Syberii. Staną wkrótce na półkach  BUW. Kulturalno-Narodowa Organizacja Społeczna „Polonia” Republiki Chakasji zrzesza wielu młodych Polaków. Działają tam trzy zespoły taneczne Syberyjski Krakowiaczek i jego starszy brat Syberyjski Krakowiak, zespół śpiewaczy Czerwone Jagody. Społecznicy na Syberii krzewią polską kulturę łącząc ją przepięknie z chakaską tradycją kraju, w którym żyją obecnie

Podczas pobytu w Warszawie mieliśmy zaszczyt uczestniczyć w mszy świętej odprawionej w Sanktuarium Matki Boskiej Nauczycielki Młodzieży na Siekierkach. Poświeciliśmy Dęby Pamięci.  Na Mazurach  posadzimy Dąb Pamięci o. Józefa Jońca – pijara i wielkiego patrioty, wychowawcę młodzieży, twórcę „ Parafiady”, autora programu Katyńskie Dęby Pamięci- adresowanego do dzieci i młodzieży. Przed ołtarzem dzieci z wychowawcami porosiły o dar pamięci od Ojczyzny.  W grudniu w Sanktuarium na mszy z Pasterką zostanie odprawiona specjalna modlitwa „ opłatkowa” łącząca w ten czas Bożej Łaski wszystkie serca polskie Rodaków przebywających w najdalszych zakątkach świta. W te święta zasypani śniegiem będziemy o nich myśleć.

Program Pomost to wspólna wyprawa przez Polskę ale też i zabawa. Kola, Stanisław, Jan, Artiom, Anton i Ania… cała grupa trzydziesto osobowa-  nasze dzieciaki zagrały w kręgle w fantastycznym Klubie Hula Kula. Na wspólnych grach  dzieci spotkały się  z niezwykłym człowiekiem a jest nim p. Grzegorz Onichimowski prezes Towarowej Giełdy Energii, który zechciał pochylić się nad naszymi Rodakami z Syberii i po zapoznaniu się z projektem wspomóc cały program obejmując też przyjaźnią polskich harcerzy z Białorusi. Dzięki niemu mogliśmy zrobić tak wiele. Pomocna dłoń jest niezwykle ważna w życiu każdego człowieka. Pomogli nam harcerze z Mrągowa ZHP Hufiec Mrągowo Chorągiew Warmińsko- Mazurska a im pomogli organizując koncert charytatywny na rzecz dzieci z Syberii harcerze z Legionowa. 

Wielkim przeżyciem była dla nas wizyta na Powązkach. Druh Stefan Romanowski opowiedział nam o bohaterach walczącej Warszawy i  Szarych Szeregach. Dzieci zwiedziły na Mazurach Świętą Lipkę, farmę jeleniowatych w Kosewie Górnym, pływały (niektóre pierwszy raz w życiu) kajakami po jeziorze Czos i rzece Dajnie, grały w koszykówkę i zdobywały sprawności w grach harcerskich. Warmia ugościła nas znakomicie. Na zamku w Olsztynie w Muzeum Warmii i Mazur przywiali nas włodarze miasta. Pani Halina Ciunel  Wiceprzewodnicząca Rady Miasta Olsztyna obdarowała dzieci prezentami oraz podzieliła się piękną historią rodzinną. Sentymenty w nas ożywają gdy spotykamy się z Polską taką patriotyczną bowiem taką  te dzieci mają w sobie.   Na zamku dzieciaki strzelały z łuku, odbyły historyczne warsztaty i wybiły historyczną monetę na pamiątkę ale też zajrzały do Obserwatorium Astronomicznego, spoglądały na ziemię z kosmosu w Planetarium Olsztyna. 

Mijając granicę Warmii zachwycaliśmy się   pierwotną dzikością Mazur. Wąską drogą wśród przydrożnych alei mazurskich drzew dotarliśmy do Łężan a tam czekała na nas zielona i prawdziwa niespodzianka. Pałacyk a w nimi najprawdziwszy uniwersytecki wykład naukowca w wykonaniu prof. Stanisława Czachorowskiego. Opiekun pałacyku  Pan Tomasz Derdoń oprowadził nas po zabytkowych salach a w bibliotece z rąk prof. Stanisława Czachorowskiego z Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego dzieciaki otrzymały specjalne dyplomy Honorowego Zielonego Dzieciaka. 

Wizyta polskich dzieci i młodzieży z Syberii dobiegła końca, wiele miłych chwil mamy nadzieję jeszcze przed nami. Wspólnie z zespołem Syberyjski Krakowiak i dziecięcą grupą Syberyjski Krakowiaczek przeżyliśmy 17 Festiwal Kultury Kresowej w Mrągowie, które dzięki naszym rodakom z Kresów było jak zaczarowane. Nad jeziorem Czos echem po wodzie niosły się polskie pieśni. Wspólnie tuż przed galowym koncertem 17 Festiwalu Kultury KRESOWEJ do późnej nocy wyplataliśmy mazurskie wianki kłaniając się Matce Boskiej Zielnej. Niech ma w opiece ich drogę …aż do Polesia i Wilna aż po kres horyzontu prosto do Abakanu w Chakasji. W  tym roku w Programie Pomost wzięło udział  65 Polaków mieszkających na Syberii

Obecnie kontynuujemy dalszą współpracę z Rodakami z Syberii. Nagrywamy programy i audycje z dziennikarzami i naukowcami polskiego pochodzenia mieszkającymi w Abakanie.  W ramach Programu Pomost będziemy utrwalać wspólne polskie dziedzictwo Warmii i Mazur. Polacy na Syberii skupieni w organizacji „ Polonia” integrują wiele środowisk. Liderów działaczy drugą grupą polskiej tym razem młodzieży z Syberii został na czas pobytu w Polsce wolontariuszem naszego Stowarzyszenia Zielone Dzieci. Mamy nadzieję, że zechce nim pozostać na dłużej…
Na wszystkie opowieści z  tej niezwykłej wizyty zapraszam do RADIO WNET www.radionet.p/radio/zieone-dzieciaki/   Pragniemy by Rodacy na Syberii i w innych częściach świata wiedzieli jak często myślimy o nich. Tak wiele się od nich uczymy – jak silnie kochamy naszą rodzinną ziemię… chodząc po niej warto spojrzeć na otaczającą nas rzeczywistość oczyma tych, którzy ją kochają bez możliwości posiadania.



Kim jesteśmy?  organizacją pozarządową działającą na rzecz rozwijania współpracy i kontaktów międzypokoleniowych oraz międzynarodowych, zwłaszcza w środowiskach młodzieżowych, wspierania edukacji pozaszkolnej młodzieży a także rozwoju wolontariatu. Aktywnie wspieramy proces integracji europejskiej, promujemy region Warmii i Mazur jako miejsce spotkań różnych kultur, narodów i religii, ważny jest dla nas mrągowski Festiwal Kultury Kresowej. Szczególnie działamy na rzecz wspierania i umacniania wartości demokracji, praw człowieka oraz porozumienia narodów i kultur ponad granicami. Nie liczą się dla nas odległości staramy się pokonać je sercem…


 Stowarzyszenie "Zielone Dzieci" czeka na kontakt z Państwem
Email: zielonedzieciaki@o2.pl
www.zielonedzieciaki.ffp.org.pl 


Stowarzyszenie Zielone Dzieci, 
BS 29 8848 0008 0000 5034 1000 0001 

Zofia Wojciechowska,

prezes Stowarzyszenia Zielone Dzieci. Redaktor Radia Wnet

Patrz. zdjęcia w fotogalerii
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2022


Redakcja strony: dr hab Sergiusz Leończyk, dr Artiom Czernyszew

"Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów".
Skontaktuj się z nami
Kliknij aby przeładować
Wymagane jest wypełnienie wszystkich pól oznaczonych gwiazdką *.

Organizacje