ZNAKI PAMIĘCI O SYBIRAKACH Z XIX i XX WIEKU W POLSCE I W ROSJI

Informacja o konkursie

ZNAKI PAMIĘCI O SYBIRAKACH Z XIX i XX WIEKU W POLSCE I W ROSJI

Głównym celem działalności Muzeum Niepodległości jest dokumentowanie i popularyzowanie wiedzy historycznej o dziejach Polski od czasów rozbiorowych do współczesności, ze szczególnym uwzględnieniem działalności niepodległościowej oraz państwowotwórczej, a także procesów związanych z kształtowaniem się tożsamości narodowej i regionalnej na tle zmian politycznych, cywilizacyjnych, społeczno-kulturowych, gospodarczych i światopoglądowych. W tak sprecyzowaną misję Muzeum wpisuje się koncepcja nowego konkursu zatytułowanego Znaki pamięci o Sybirakach z XIX i XX wieku w Polsce i Rosji.

Losy Polaków na Syberii to ciągle pasjonujący i nie do końca rozpoznany temat. Są częścią historii narodu polskiego, prezentującą obraz różnych środowisk. Ich przedstawiciele trafili na Syberię w XIX wieku głównie jako zesłańcy, katorżnicy i przymusowi osiedleńcy, a w XX wieku – jako łagiernicy i deportowani. Do dnia dzisiejszego istnieje wiele śladów naszych powiązań z Europą Wschodnią, Uralem, Syberią, Kazachstanem i rosyjskim Dalekim Wschodem. Obejmują one nie tylko martyrologię, lecz również wkład polskiej myśli w dorobek naukowy i gospodarczy Rosji.

Znaki pamięci znajdują się zarówno w Polsce jak i na Wschodzie. U nas są to cmentarze,  tablice pamiątkowe, pomniki, izby pamięci i ekspozycje muzealne, prace malarzy czy literatów o zesłańczym rodowodzie, spisane relacje represjonowanych, a w Rosji – obok wymienionych także polskie wsie, szkoły, kościoły czy nazwy geograficzne związane z działalnością zesłańców – badaczy i ludzi nie zajmujących się nauką.

Organizatorom konkursu zależy szczególnie na pokazaniu powszechnie mniej znanych lub wręcz nieznanych znaków pamięci i umotywowaniu, dlaczego są one uznane za świadectwa polskich losów.

Celem konkursu jest poszerzenie wiedzy o przeszłości narodu polskiego, zaktywizowanie  uczniów do samodzielnych poszukiwań i przemyśleń na temat związków polsko-syberyjskich oraz stworzenie dokumentacji obrazującej wiedzę i pamięć o polskich zesłańcach XIX i XX wieku.

Koordynatorami ze strony polskiej będą dr Anna Milewska-Młynik i dr Jolanta Załęczny z Muzeum Niepodległości w Warszawie, a ze strony rosyjskiej dr Sergiusz Leończyk, Wiceprezes Kongresu Polaków w Rosji.

Do współpracy przy organizacji konkursu Muzeum zaprasza: Związek Sybiraków, Wspólnotę Polską, Kongres Polaków w Rosji, Wirtualne Muzeum Kresy-Syberia, pisma: „Rodacy” i „Zesłaniec”. Patronat honorowy nad konkursem objęli:  Konsul Generalny RP w Irkucku i Mazowieckie Kurator Oświaty w Warszawie, patronat medialny TVP Historia, konkursem zainteresowane są czasopisma: „Mówią Wieki”, „Wiadomości Historyczne”, „Rota”, „Zesłaniec”.

Konkurs adresowany jest do młodzieży szkół gimnazjalnych (klasy III) i ponadgimnazjalnych w Polsce i ich rówieśników spośród Polonii Rosyjskiej, w związku z tym prace mogą być pisane zarówno po polsku, jak i po rosyjsku. Prace konkursowe w formie portfolio (zawierającym zdjęcia, mapy, rysunki opatrzone komentarzem oraz bibliografią, prezentacje multimedialne na płytach CD) winny dokumentować pamięć o polskich zesłańcach.

Prace konkursowe oceniać będzie jury, w skład którego organizatorzy powołają: historyków – pracowników merytorycznych Muzeum i znawców tematu współpracujących z Muzeum oraz przedstawicieli organizacji i instytucji współpracujących przy organizacji konkursu (Związek Sybiraków, Wirtualne Muzeum Kresy-Syberia, Kongres Polaków w Rosji).  

Konkurs zostanie ogłoszony we wrześniu br., a zakończony w czerwcu 2013 r. Uroczyste zakończenie konkursu odbędzie się w Muzeum Niepodległości w Warszawie. Szczegółowy regulamin opublikowany zostanie na stronie internetowej Muzeum Niepodległości www.muzeumniepodleglosci.art.pl

Rezultaty zostaną omówione na konferencji dla nauczycieli historii, a najcenniejsze prace będą mogły zostać opublikowane (np. na łamach „Zesłańca”, „Rodaków”, w wersji elektronicznej na stronie Fundacji Kresy-Syberia albo w formie samodzielnego wydawnictwa pokonkursowego). Po zakończeniu konkursu opracowana zostanie mapa z naniesionymi punktami upamiętniającymi losy zesłańców syberyjskich, które przedstawiła uczestnicząca w konkursie młodzież. W następnej edycji konkursu planowane będzie uzupełnianie „białych plam”.

Jolanta Załęczny