3/2001 (15): Zjazd Polonii i Polaków z zagranicy Pod hasłem "Polacy i Polonia u progu nowego tysiąclecia"

Na II Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy przyjechało około 320 delegatów z 50 krajów, w tym ponad połowa ze Wschodu. Byli wśród nich również przedstawiciele syberyjskich organizacji Kongresu Polaków w Rosji – Sergiusz Fiel z Tiumienia, Eugeniusz Wrzaszcz z Irkucka i Sergiusz Leończyk z Abakanu.

Na oficjalnym otwarciu Zjazdu, który rozpoczął się w sobotę 28 kwietnia w Teatrze Polskim w Warszawie, przemawiali: premier Jerzy Buzek, marszałek Senatu Alicja Grześkowiak, marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Edward Moskal. Alicja Grześkowiak zaapelowała, by Zjazd odbył się w rodzinnej atmosferze. – "Niechaj idea Solidarności patronuje obradom tego Zjazdu." – mówiła marszałek Senatu. – "Macie prawo do troski, opieki i pomocy ze strony państwa polskiego." – zapewniła gości Zjazdu.

Przed południem goście Zjazdu uczestniczyli we mszy św. w kościele Św. Krzyża w Warszawie. Nabożeństwo celebrował Prymas Polski kardynał Józef Glemp. – "Tylko połączenie żywej wiary i głębokiej miłości do ojczyzny pozwolili na efektywną wsółpracę Polaków w kraju i za granicą." – mówił w homilii Prymas. Wspominał o trudzie, z jakim Polska wywalczyła wolność polityczną, dzięki której Polacy ze Wschodu i Zachodu mogą teraz się spotykać.

W następnych dniach reprezentanci Polonii obradowali w Domu Polonii w Pułtusku. W pierwszej części drugiego dnia przemawiały osoby, których wystąpienia były przygotowane i ustalone wcześniej z organizatorami Zjazdu. Miały one często charakter oficjalny i kurtuazyjny. Niemal wszystkie kończyły się podziękowaniami i życzeniami pomyślnych obrad. – "Władze polskie czynią zbyt mało, by pozyskać sobie sympatię i poparcie organizacji polonijnych." – stwierdził prezes Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” profesor Andrzej Stelmachowski. Mowiąc o repatriacji Polaków zza wschodniej granicy, prof. Stelmachowski stwierdził, że cenniejsze będą “odbudowa polskiej inteligencji, rozbudowa polskich placówek oświatowo-kulturalnych i programy pomocy ekonomicznej.”

Większość mówców za główne cele i zadania organizacji polonijnych z kraju i z zagranicy uznała oświatę i kulturę.

O zasługach rządu w krzewieniu oświaty mówił w imieniu Ministerstwa Spraw Zagranicznych wiceminister Radosław Sikorski. – "Wysłaliśmy kilkuset nauczycieli na Wschód, fundujemy stypendia dla Polaków ze Wschodu, którzy chcą studiować w Polsce, wspieramy i kulturę polonijną." – mowił Sikorski.

Wystąpienia delegatów polonijnych złożyły się na drugą część niedzielnych obrad plenarnych. Sesja popołudniowa była mniej sfomalizowana. Mówili przede wszystkim, czasami bardzo szczegółowo, o życiu, problemach i sukcesach swoich organizacji i środowisk. Wiekszość delegatów reprezentowała Polaków ze Wschodu: Litwy, Armenii, Gruzji, Rosji i Ukrainy. Część wystąpień miała emocjonalny charakter.

O solidarność z Polakami ze Wschodu zaapelował prezydent Aleksander Kwaśniewski do delegatów II Światowego Zjazdu Polonii, którzy na koniec trzeciego dnia zjazdu gościli w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.

Nie skąpił obietnic. Zapowiedział usunięcie formalnych trudności w kontaktach Polonii z krajem, związanych z turystyką, repatriacją, obywatelstwem polskim i Kartą Polaka. Zadeklarował, że będzie zabiegał, by tam, gdzie istnieją skupiska polskie i polonijne, dostępne były również polskie media i oświata.

Po oficjalnych przemówieniach prezydent zaprosił gości na wystawne przyjęcie. Nie szczędził uścisków rąk i uśmiechów.

Obrady odbywały się w 5 oddzielnych komisjach: ds. Polaków za Granicą; Promowania Spraw Polskich w Świecie; Duszpasterstwa; Oświaty i Młodego Pokolenia; Pomocy Socjalnej, Charytatywnej i Problemów Repatriacji.

Polityka paszpartowa polskich władz, nowa ustawa o obywatelstwie polskim, uciążliwa procedura zrzekania się obywatelstwa polskiego czy repatriacja wykluczająca z udziału w niej Polaków z Ukrainy, Białorusi i europejskiej części Rosji – to tylko niektóre z tematów, które delegaci poruszyli w rozmowach z przedstawicielami władz polskich.

Zjazd został oficjalnie zamknięty 2 maja w Teatrze Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Zakończył się II Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. Następny odbędzie się za 5 lat. Mamy nadzieję, że uchwały tego zjazdu do tego czasu zostaną zrealizowane. Wierzymy, że wkrótce znikną podziały na Polaków ze Wschodu i Zachodu, że wszyscy będą tworzyli wspólnotę, przedstawiciele której będą rzecznikami wobec Prezydenta i władz Rzeczypospolitej.

“Ojczyzna – to wielki zbiorowy Obowiązek”

< powrót