4/2003 (24): POLSKIE KSIĄŻKI W MINUSIŃSKU

POLSKIE KSIĄŻKI W MINUSIŃSKU

Minusińska biblioteka przy muzeum krajoznawczym im.N.M.Martjanowa, jedna z pierwszych publicznych bibliotek na Syberii, została otwarta na początku 1878 r. Podobnie jak i muzeum, biblioteka ta założona została dzięki prywatnym środkom. Pod koniec XIX w. księgozbiór liczył już ponad 20 000 ksiązek, obecnie – ponad 100 000 egz. W większości książki były darowane przez autorów, towarzystwa naukowe oraz przywatne osoby, tylko znikoma część była zakupywana. Nic dziwnego, że najwększym księgozbiorem w języku obcym jest zbiór literatury w języku polskim.

 Obecnie polski księgozbiór liczy 1 050 jednostek, z nich książki – 635, pozostałe – czasopisma i gazety. Wśród ofiarodawców zesłaniec polityczny Gleb Krzyżanowski, który podarował muzeum ponad 44 książek, Wiktor Kurnatowski – 27 książek, Mikołaj Podwysocki z Jenisejska oraz przedstawiciele rodzin Wojciechowskich i Korzeniowskich, felczer Jan Rożański (książki oznaczone imiennym ekslibrisem). Najwięcej prac z towarzystw naukowych nadsyłano z Uniwersytetu Warszawskiego i Państwowego Muzeum Zoologicznego w Warszawie. Znaczną część polskiej literatury otrzymano od Eugeniusza Sawienkowa, który w latach 1900-1907 pracował w Warszawie, później był dyrektorem minusińskiego muzeum w latach 1908-1911. Z przekazanych im książek znajduje się najstarsza w księgozbiorze polskim – „Szachy grać przez Feldinga”, wydana we Wrocławiu w 1809 r. Swoje naukowe opracowania z dedykacją dla dyrektora Martjanowa przekazał J.Talko-Hryncewicz. Wśród polskiej literatury są pierwsze paryskie wydania Mickiewicza,literatura filozoficzna i ekonomiczna, opracowania z przyrodoznawstwa, biologii, medycyny, archeologii, historii, socjologii i etnografii. Książki te wydawane były przeważnie w Warszawie, Krakowie i Lwowie oraz w Sankt Petersburgu. Są także naukowe opracowania wydane przez polskich naukowców w języku rosyjskim. Wśród czasopism – „Ateneum”, „Ziemia”, „Widnokrąg”, „Przegląd Tygodniowy”, „Życie Polskie”, „Myśl polska” oraz wydawana w Piotrogradzie w 1915-1917 r. gazeta „Głos Polski”.

 Polską literaturą komplektowano w bibliotece nawet do 1937 r., późniejszych wydań literatury w języku polskim jest kilku. Na początku lat 90-tych XX w. kiedy po odrodzeniu polskości na Syberii i w Minusińsku zainteresowanie polską literaturą wzrosło, to od razu powstał problem – większa część literatury polskiej w bibliotece muzeum wymagała konserwacji. Dzięki pomocy Fundacji Kultury Polskiej z Warszawy ta konserwacja stała się możliwa i stare książki znów służą swoim czytelnikom.

Na zdjęciu: książki polskie z biblioteki muzeum w Minusińsku.

Sergiusz LEOŃCZYK 

< powrót