3/2003 (23): Stowarzyszenie Kultury Polskiej "Nadzieja" - krok w kierunku do odrodzenia tradycji narodowych / Юбилейные дни "Наджеи"

STOWARZYSZENIE KULTURY POLSKIEJ "NADZIEJA" - krok w kierunku do odrodzenia tradycji narodowych

Diaspora polska w Zabajkalu, w szczególności w Buriacji, uformowała się w XIX wieku i składała się w zasadzie ze skazanych na zesłanie albo zesłanych na ciężkie roboty powstańców polskich w 1830-1831, 1863 r.r., w późniejszym czasie - członków kółek rewolucyjnych (towarzystw tajnych). Równocześnie dobrowolnie do Zabajkala przyjeżdżali do pracy polscy specjaliści: lekarze, inżynierowie, nauczyciele, kolejarze i rzemieślnicy. Osiedlając się w Buriacji, po odbyciu kary katorżniczych robót, polscy zesłańcy aktywnie włączali się w społeczne, kulturalno-oświatowe i gospodarcze życie kraju. Wśród nich było wielu wykształconych ludzi, dlatego też przy niewielkiej liczbie szkół zesłańcy, tak jak i dekabrysci, zostali prawdziwymi nosicielami wiedzy, ucząc dzieci chłopów i inteligencji. Wielki wkład wnieśli zesłani Polacy w nauczaniu historii, geografii, geologii, etnografii, flory i fauny Zabajkala. Rzemieślnicy i robotnicy przynieśli tu z dość rozwiniętej już wtedy przemysłowo Polski swoje sprawności nabyte w pracy i doświadczenia, zorganizowali tutaj różne zakłady rzemieślnicze, otworzyli niewielkie przedsiębiorstwa przerabiające surowce, udoskonalili narzędzia pracy i zmienili tryb życia mieszkańców miasta.

Wśród zesłanych byli sprawni ślusarze, stolarze, malarze, zegarmistrze, aptekarze, masarze, cukiernicy i inni specjaliści. Wiemy, że w Buriacji produkcja wędlin, przemysł cukierniczy i niektóre inne branże przemysłu zawdzięczają swoje powstanie i rozwój w szczególności Polakom.

Polacy zostawili zauważalny ślad w rozwoju naszego kraju.

W obecnych czasach w Buriacji mieszka ponad 400 Polaków i około 10-ciu tysięcy ludzi, którzy urodzili się w mieszanych małżeństwach.

W marcu 1993 roku w Ułan-Ude utworzono Republikańską Społeczną Organizację "Stowarzyszenie Kultury Polskiej ""Nadzieja", która w tym roku obchodzi swój 10-letni jubileusz. Głównym zadaniem stowarzyszenia jest: dać możliwość wszystkim chętnym uczyć się języka polskiego, wnieść w polskie rodziny zwyczaje narodowe, odrodzić dobre tradycje narodowościowe, wzbudzić w duszach młodych potomków zesłańców polskich szacunek do swoich dziadków i pradziadków, którzy przyjęli śmierć i męczeństwo pod hasłem "Za naszą i waszą wolność!"

Na dzień dzisiejszy w Stowarzyszeniu Kultury Polskiej "Nadzieja" mamy około 200 członków, i ich wszystkich łączą polskie korzenie, ogromna chęć poznania Języka, kultury polskiej, historii swojego narodu...

W 1994 roku w SKP "Nadzieja" otwarto szkółkę niedzielną, gdzie pierwszą nauczycielką języka polskiego była Inna S. Aleksandrowa. Dzieci, młodzież i dorośli z przyjemnością uczą się języka swoich przodków, przecież jak powiedział pisarz polski Mieczysław Jastrun: "...człowiek ze swoją mową zrośnięty jest ciaśniej niż drzewo z ziemią."

Latem 1995 roku dzieci należące do stowarzyszenia pierwszy raz wyjechały na wakacje na kolonie do Polski. "Nadzieja" zaczęła podtrzymywać ścisły związek ze stroną polską, która okazuje pomoc finansową.

W 1997 roku do Ułan-Ude przyjechał nauczyciel z Polski pan Maciej Krasuski i SKP "Nadzieja" powiększyło liczbę swoich członków o studentów Buriackiego Uniwersytetu Państwowego.

Ważnym wydażeniem dla członków SKP był nabytek w 1999 roku pomieszczenia przeznaczonego m. in. na Polską Szkołę Niedzielną, stało się to dzięki pomocy Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" (Warszawa). Do tego czasu szkoła mieściła się w niewielkim gabinecie Buriackiej Filharmonii Państwowej. Od momentu zakupu własnego pomieszczenia zwiększyła się i liczba członków stowarzyszenia, pojawiły się większe możliwości i warunki nauczania języka, kultury i tradycji swojego narodu. Do tego też przyczynił się i przyjazd wykładowcy z Polski p. Krystyny Joanny Szeligowskiej (pani Asi), która nadal pracuje w naszym stowarzyszeniu. Pani Asia kilka lat pracowała w Londynie dla diaspory polskiej i ma duże doświadczenie w pracy.

Przez lata istnienia, stowarzyszenie wydało 4 tomy książki "Polacy w Buriacji", które opowiadają o Polakach, ich życiu i działalności na Syberii, wydażeniach historycznych. Książki te napisane są przez członków stowarzyszenia i przeznaczone są dla czytelnika masowego. Czytając je rozumiesz, że Syberia - jest nie tylko krajem geograficznie nieobjętym, ale przede wszystkim krajem, który jest bogaty w ludzi trafiającymi tu wolą losu i tworzącymi jego historię.

W rodzinach polskich starannie zachowywuje się dawne zwyczaje i obrzędy. Silne, w szczególności, są tradycje religijne. Przyjazd w 2000 roku do Ułan-Ude polskiego księdza o. Adama Romaniuka i zakonnic Tatjany i Bernadetty z Polski pozwolił odrodzić również i te tradycje. W tym samym roku otwarta została rzymsko-katolicka parafia pod wyzwaniem "Najświętszego Serca Jezusa Chrystusa". Teraz corocznie obchodzimy ważne święta: Boże Narodzenie i Wielkanoc. Członkowie stowarzyszenia oraz parafianie przygotowuje na nie spektakle, odprawia się i Msza święta w języku polskim i rosyjskim. Na dzień dzisiejszy w mieście przydzielono działkę przeznaczoną na budowę kościoła katolickiego, która w zasadzie już się zaczęła.

Stowarzyszenie Kultury Polskiej stale obchodzi polskie święta tradycyjne, na które zaprasza swoich przyjaciół, oprócz tego aktywnie bierze udział w świątecznych programach kulturalnych miasia, takich jak "Wianek Przyjaźni", "Święto Sahaałgan" (Buriacki Nowy Rok), Dni miasta Ułan-Ude.

Także "Nadzieja" pomyślnie pracuje w Zgromadzeniu Narodów Buriacji, tym samym przyczynia się do umocnienia przyjaźni między narodami.

W naszej Szkole Niedzielnej pracuje już 5 grup, w których obecnie prowadzi zajęcia czworo nauczycieli (Iwanowa K.G-, Bartachanowa M.A,, Zorkalcewa M.J., Siemionow J.W.), którzy są absolwentami tej samej szkoły. Znajomość języka wzbogacili oni podczas praktyk na kursach pedagogicznych w polskich uniwersytetach. Na równi z nauczaniem języka polskiego są wykładane zajęcia z historii Polski dla wszystkich chętnych (wykładowca-Siemionow J.W.) i literatury (wykładowca -J.K-. Szeligowska).

W 2000 roku zaczęto wydawać gazetę polską "Pierwsze Kroki".

W lipcu 2001 r. do Ułan-Ude przyjechała wielka polska delegacja senatorów, polityków, biznesmenów na czele z Marszałkiem Senatu Alicją Grześkowiak. Pani Alicja Grześkowiak pochwaliła pracę polskiego stowarzyszenia i powiedziała o nadchodzących możliwościach repatriacji syberyjskich i rosyjskich Polaków do Ojczyzny.

A w październiku tego roku kilka kilometrów od wsi Miszycha rejonu Kabańskiego odsłonięte pomnik zesłanych powstańców polskich, którzy zginęli nad Bajkałem w lipcu 1866 roku.

W 2002 roku w SKP "Nadzieja" zostały stworzone grupy wokalne i choreograficzne, w których młodzież z wielkim zainteresowaniem przyswaja sobie polskie narodowe tradycje i kulturę.

W przyszłości "Nadzieja" planuje otworzyć klasy języka polskiego w średnich szkołach naszego miasta (tymczasem tylko w szkole nr. 49 prowadzi się kurs fakultatywny języka polskiego w dwóch grupach, wykładowca - Sławomir Głuchowski); zorganizować klub dla starszego pokolenia Polaków; stworzyć program baj kał sko-tury styczny, mający na celu organizowanie odpoczynku dla gości z Polski; otworzyć filie stowarzyszenia w rejonach republiki.

Stowarzyszenie robi pierwsze kroki w kierunku odbudowy i zainteresowania swoją wiarą i obrzędami.

Odradzając swoją kulturę zaczynamy więcej rozumieć kulturę buriackiego i innych narodów zamieszkujących naszą republikę. A to z kolei przyczynia się do wzajemnego wzbogacania się wszystkich narodowych kultur.

Juilia Iwanowa

ЮБИЛЕЙНЫЕ ДНИ "НАДЖЕИ"

Праздники, посвященные 10-летию общества польской культуры "Наджеи" в Республике Бурятия потребовали немалых усилий членов оргкомитета юбилея. Большой вклад в подготовку внесли заместитель председателя ОПК "Наджея" Марина Ивановна Иванова, Евгений Семенов и Мария Бартаханова, члены правления "Наджеи", организаторы научно-практической конференции.

А начался праздник 29 мая с концерта польской воскресной школы "Счастливых каникул". В зале городского культурного центра собралось много зрителей. Особенно понравились выступления танцевальной и вокальной групп "Наджеи". Польские танцы краковяк и полонез вызвали бурные аплодисменты.

Юля Иванова, ученица воскресной школы, прекрасно вела этот концерт, а также замечательно пела польские песни вместе с сестрой учительницей польской школы Кристиной Ивановой. В присутствии польских и российских гостей праздника все выпускники получили документ об окончании воскресной школы и небольшие подарки.

А 30 мая начала свою работу международная научно-практическая конференция "Полония в Сибири: проблемы и перспективы развития" Предсдатель оргкомитета, профессор Бурятского госуниверситета И.И. Осинский привествовал участников. Из Иркутска на юбилей "Наджеи" приехал генеральный консул Польши Станислав Сокул. Он также пожелал больших успехов всем участникам конференции. Ректор БГУ профессор С.В. Калмыков отметил, что такие конференции полезны не только для науки, но и для развития национального самосознания народов нашей республики.

Все доклады были распределены по трем секциям: "История сибирской полонии", "Польские общества Сибири: современное состояние, проблемы и перспективы", "Диаспоры и национальные меньшинства в Сибири: взаимовлияние и взаимопроникновение культур".

Вечером того же дня в Национальной библиотеке прошла презентация четвертого тома "Поляки в Бурятии". Заместитель председателя Комитета по делам национальностей и связям с общественными религиозными объединениям и Правительства РБ В.М. Алексеева отметила, что юбилей польского общества - отрадное событие и правительство республики делает все, чтобы люди всех национальностей на земле бурятской жили дружно. Заместитель мэра г. Улан-Удэ М.А. Ян заметил, что польские праздники проходят в знаменательные дни, когда образовалась Бурятская АССР.

Председатель общества польской культуры "Наджея" В.В. Соколовский познакомил присутствующих со статьями, вышедшими в сборнике. Выступили председатель "Полонии" в Республике Хакасия Сергей Леончик и профессор истории из Иркутска, председатель польского общества "Огниво" Болеслав Шостакович. Они поздравили авторов с успешным выходом сборника "Поляки в Бурятии" и пожелали дальнейших успехов.

31 мая в детско-юношеском центре прошел большой праздник "Вечер дружбы". Здесь собрались, чтобы поздравить "Наджею", члены правительства, депутаты Народного Хурала представители национальных центров и просто друзья. Генеральный консул РП в Иркутске Станислав Сокул поблагодарил правительство Бурятии за хороший прием и поздравил общество польской культуры с десятилетием от имени посла РП в Москве Стефана Меллера.

Поздравлений и подарков было много. На сцене побывали и гости из польских обществ России: иркутяне, абаканцы, Томичи, петербуржцы радовались успеху улан-удэнцев. Выступили и польские гости, они пожелали, чтобы "Наджея" работала всегда успешно и плодотворно. А в перерывах между поздравлениями шел яркий, незабываемый концерт. Под музыку Шопена кружились изящные балерины, звучали польские песни. Вместе с виновниками торжества на сцене пели и плясали представители других национальных центров - армянского, еврейского ансамбля "Забава", иркутского "Огнива". "Какой прекрасный концерт!" - говорили зрители по окончании представления.

1 июня, в заключительный день праздников, гости и члены "Наджеи" поехали в Мишиху, где высится католический крест, установленный в память о поляках, погибших в 1866 году. Поездка на Байкал продлилась несколько часов. У креста была проведена торжественная месса в память всех поляках, погибших в этих местах, торжественно возложен венок и живые цветы. Председатель ОПК "Наджея" В.В. Соколовский выразил благодарность главе Тонхойского сельсовета М.В. Митюкову и директору Баргузинского заповедника В.Г. Сутуло в воздвижении этого памятника.

Анна ВИНОГРАДОВА

Давний друг ОПК "Наджеи" и составитель сборников "Поляки в Бурятии" Евгений Голубев написал очень пронзительные слова:

":Мы живем в Забайкалье, В Восточной Сибири,

память предков своих нам забыть не дано

Много польских могил поразбросано в мире

За свободу немало поляков и здесь полегло:".

Podczas konferencji / Во время конференции

Koncert galowy / Гала-концерт

Bydyjski dacan w Iwołdze / Буддийский Иволгинский дацан

Ksiądz Adam Romaniuk odprawia mszę świętą przy krzyżu w Miszychie / О. Адам Романюк проводит богослужение при кресте, возведенным на берегу Байкала и посвященным погибшим в12 июля 1866 г. восставшим ссыльным полякам

< powrót