1/2004 (25): Nowe ksiązki – Новые книги

Биографический сборник Поляки ЗАТО г.Железногорска включает в себя уникальные исторические документы, воспоминания реальных людей, проживуающих в Железногорске (Красноярского края), фотографии из семейных архивов, публикации в местной периодической печати. Каждый из этих материалов помогает воссоздать по крупицам историю поляков, добровольно или в кандалах прибывших в Сибирь. Их потомки сегодня живут и трудятся в Железногорске, являются уважаемыми в городе людьми, вносят ощутимый вклад в его развитие. Все эти документы в течение ряда лет собирала удивительная женщина – Валентина Петровна Калужская-Савранская, известный в городе педагог, создательница «Дома Польского». Начав с восстановления истории своей семьи, движимая любовью к погибшему на фронте отцу, Валентина Калужская-Савранская пошла дальше, помогая сохранить память о своих родовых корнях землякам, в чьих жилах течет польская кровь.И ей удалось осуществить эту нелегкую миссию – главное дело всей жизни. Благодаря созданию общества «Полония Железногорска» поляки, проживающие в городе, имеют возможность свободно изучать родной язык, говорить на нем, поддерживать культурные связи с исторической родиной, чтить традиции предков и их веру. Документы и материалы этой книги наверняка окажутся полезными всем, кого интересует история Железногорска.А биографии сибирских поляков, их нелегкие судьбы и любовь к своим корням по-человечески трогательны и вызывают желание больше узнать о собственной родословной.

Марина ПАНФИЛОВА, Член Союза журналистов РФ

W roku 2003 w Żeleznogorsku znajdującym się o 90 km. od Krasnojarska wydano zbiór biograficzny „Polacy ZATO m.Żeleznogorska”, wydany przez Prezesa Stowarzyszenia polonijnego „Polonia Żeleznogorska” Walentynę Sawrańską-Kałużską. Zbiór przedstawia historię diaspory polskiej i losy Polaków w mieście zamkniętym do dziś, od niedawna nazywającym się Żeleznogorsk, a w czasach ZSRR, tzw. Atomgradzie. Wydawnictwo przedstawia rodowody polskich rodzin zamieszkujących to miasto oraz pokazuje w jaki sposób Polacy się tam znaleźli. To nie tylko typowi zesłańcy czy osiedleńcy, ale także Polacy, którzy przyjeżdżali po II wojnie światowej do pracy w Atomgradzie z przedwojennych polskich kresów czyli terenów Ukrainy i Białorusi. Przedstawiono także dramat i tragedię polskich rodzin represjonowanych w czasach stalinowskich „czystek”. Książka zawiera wiele zdjęć Polaków oraz fotografie dokumentów, unaoczniające działania władz radzieckich zmierzające do wynarodowienia Polaków i zniszczenia ich religijnej świadomości.

10-11 июля 2002 г. В городе Краснодаре состоялась Международная научная конференция «Поляки в России:ХVII-ХХ вв.».Организаторами этой конференции выступили Кубанский госуниверситет и Польский национальный культурный центр «Единство». Их инициативу поддержало Посольство Республики Польша в РФ и Конгресс поляков России.В конференции приняли участие представители Польши, России и Белоруссии, представленные ими материалы вошли в настоящий сборник. Помимо докладов в дни работы конференции были организованы четыре выставки: 1)произведения польскиххудожников в собрании Краснодарского краевого художественного музея им. Ф. А. Коваленко, 2) геральдика и генеалогия польского рода Скоковских герба Елита, 3) исторические материалы из архива Оренбургской Полонии, 4) «Польский сувенир». Предлагаемое вашему вниманию издание содержит материалы данной международной научной конференции и посвящено проблемам российской Полонии, роли поляков в социально-политическом, экономическом и культурном развитии России. Рассматриваются различные аспекты взаимоотношений польской и российской культур. Адресуется это издание как ученым, занимающимся полонистикой и российской историей, так и широкому кругу читателей, которым интересны проблемы польско-российского взаимодействия на протяжении ХVII-ХХ веков.

 А.СЕЛИЦКИЙ, научный редактор и составитель, кандидат исторических наук.

W 2003 r. wydano także w Krasnodarze książkę pt. „Polacy w Rosji od XVII do XX w.” w której znalazły się artykuły, przygotowane na podstawie referatów wygłoszonych podczas zeszłorocznej konferencji. W 2005 r. planowana jest w Krasnodarze konferencja w sprawie genealogii i heraldyki pol-skiej w Rosji. Książka wydana na bardzo wysokim poziomie edytorskim, z kolorowymi ilustracjami. Wydanie sfinansowane przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” z Warszawy.

Polacy nad Jenisejem – tak nazywa się zbiór materiałow z historii Polaków w Krasnojarsku i byłej guberni jenisejskiej. Opracowanie wydane w 2003 r. przez Krasnojarską Regionalną Narodowo-Kulturalną Autonomię „Dom Polski” poświęcone 140-leciu powstania styczniowego 1863 r. w Polsce i sfinansowaną przez Wydział d/s religii i narodowości administracji Kraju Krasnojarskiego oraz Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” z Warszawy. Wśród materiałów znalazły się szczególnie interesujące artykuły autorstwa Lucji Abdulinej, Nelli Łaletniej, Niny Gorbaczowej oraz Tatiany Ulejskiej. Tatiana Ulejska jest sekretarzem naukowym Kulturalno-Historycznego Centrum Muzealnego w Krasnojarsku i jako pierwsza od kilku lat zajmuje się mało zbadanym tematem – Polakami-przesiedleńcami, którzy przyjeżdżali masowo do guberni jenisejskiej w końcu XIX -pocz. XX w. Jej artykuł w tym zbiorze poświęcony jest historii kościołów rzymsko-katolickich zbudowanych na początku XX w. przez polskich przesiedleńców w polskich wioskach Ałgasztyk i Kanok. Natomiast Nina Gorbaczowa przedstawia historię umierającej obecnie wsi polskiej Wilenki (patrz. Rodacy, nr 1(17) 2002 r.), ilustrując ten materiał własnymi zdjęciami. Interesujące jest również opowiadanie krajoznawczyni Nelli Łaletinej, która opierając się na wspomnieniach historyka XIX w. Nikołaja Kytmanowa, pokazuje życie Polaków w Jenisejsku. Lucja Abdulina na podstawie akt krasnojarskiego archiwum bardzo dokładnie prześledziła historię parafii rzymsko-katolickiej w Krasnojarsku na przełomie XIX i XX w. Niestety w zbiorze brakuje materiałów z bogatej i burzliwej historii diaspory polskiej w tzw. Kraju Minusinskim , znajdującym się w dolnym brzegu Jeniseju. Jednak zamiarem „Domu Polskiego” i gazety „Przyjaźń” jest kontynuacja zbioru i drukowanie dalszych materiałów w kolejnych rocznikach. Mamy nadzieje, że historia diaspory polskiej nad Jenisejem nie będzie ograniczona tylko do Krasnojarska i Jenisejska, a obejmie też inne regiony największej guberni, a dziś Kraju w Rosji.

SERGIUSZ LEOŃCZYK

< powrót