4/2005 (32): DRUGA MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „POLACY W ROSJI”

W dniach 6-7 lipca w Krasnodarze odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa Polacy w Rosji. Ze szczególną przyjemnością należy stwierdzić, że właśnie Kubań już po raz drugi gościnnie otwiera drzwi dla uczestników Konferencji i jej gości. Impreza miała miejsce dzięki inicjatywie Kubańskiego Uniwersytetu Państwowego i Polskiego Centrum Narodowo-Kulturalnego Jedność, które byly jej organizatorami, oraz przy poparciu i współpracy różnych instytucji i organizacji: Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej w Moskwie, Kongresu Polaków w Rosji, Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, Zgromadzenia Ustawodawczego Kraju Krasnodarskiego, Administracji Miasta Krasnodar, Związku Słowian Kubania oraz osób prywatnych.

Uczestników Konferencji powitali przedstawiciele: władz Kraju Krasnodarskiego i miasta Krasnodar, Kubańskiego Uniwersytetu Państwowego, Związku Słowian Kubania, bratniej Polonii Dona, innych zrzeszeń narodowościowych, których na Kubaniu jest kilkadziesiąt, oraz proboszcz Krasnodarskiej Parafii Matki Bożej Różańcowej i Świętej Barbary o. Krzysztof Goik.

Z radosnym wzruszeniem oglądało się na sali znajome już twarze osób, które niekiedy na koszt własny pokonały tysiące kilometrów, żeby po trzech latach ponownie zabrać głos w sprawie dziejów Polaków w Rosji. Pani Anastazja Masłowska z Krasnojarska ciągle zachwyca swą rozkwitającą urodą, natomiast czerstwy staruszek pan Bronisław Radziszewski z Rostowa-nad-Donem, który od lat aktywnie współpracuje z Polonią Kubania, jak zawsze stanowi świetny dla nas wszystkich przykład energii życiowej.

Bogaty zasób wiedzy historyczno-krajoznawczej z regionu Kaukazu Północnego tradycyjnie już prezentuje pan Aleksander Bogolubow z Piatigorska oraz badacze z Krasnodaru: Anatol Awramenko, Olga Brydnia, Borys Frołow, Oleg Matwiejew i Włodzimierz Szkuro.

Zagadnienia, rozpatrywane w toku Konferencji, były bardzo zróżnicowane. Omawiano udział Polaków w wojnach, które Rosja prowadziła w XIX i XX wiekach, służbę Polaków w Korpusach Kaukaskich, w Kubańskim i Tereckim Wojskach Kozackich, rozważano kwestie polityczne, religijne, kulturalne, oświatowe i gospodarcze dotyczące Polonii Rosyjskiej.

Wśród najbardziej ciekawych referatów należy wyróżnić: Szlachta białoruska Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVIII w. Dymitriusza Jackiewicza z Mińska, Polacy na Kaukazie Północnym w okresie radzieckim (lata 1917–1991) Aleksandra Bogolubowa z Piatigorska, Początek procesu kształtowania powojennych władz polskich: Kreml i komuniści polscy 1940–1944 Anny Konarskiej z Moskwy, Działalność naukowa Eufemiusza Karskiego na Warszawskim Cesarskim Uniwersytecie Rosyjskim w latach 1893–1915 Mikołaja Kireja z Krasnodaru oraz „Polska operacja” NKWD 1937–1938 Katarzyny Żłoby z Krasnodaru. Ogromnie wzruszające wrażenie pozostało po wysłuchaniu analizy literackiej opowiadania Wiktora Astafiewa Waśka-Polak, dokonanej przez profesora Władysława Popowa. Prezes PCNK Jedność dr historii Aleksander Sielicki wygłosił referat na temat pochodzenia polskiej heraldyki szlacheckiej oraz ciekawie opowiedział o własnych poszukiwaniach genealogicznych. Zakończyła się Konferencja niezaplanowaym referatem Władysława Martiakowa na temat współpracy polsko-radzieckiej w dziedzinie lotnictwa cywilnego.

W dni pracy Konferencji jej uczestnicy i goście obejrzeli dokumenty z Państwowego Archiwum Kraju Krasnodarskiego, dotyczące przebywania Polaków na Kubaniu, obrazy z konkursu Poloniada wychowanków Szkoły Sztuk Pięknych imienia Ptaszyńskiego, polskie herby szlacheckie w wykonaniu pani Ariadny Greczynej (bardzo oryginalna technika solonego ciasta) i pana Eliasza Przeździeckiego (gwasz), wydawnictwa Jedności, polskie stroje ludowe, uszyte przez panią Jadwigę Grzelakową, wysłuchali polskich piosenek w wykonaniu zespołu Skowronek. W kościele rzymsko-katolickim św. Liboriusza specjalnie dla uczestników i gości Konferencji odbyła się Msza Święta w języku polskim.

Nieformalne kontakty uczestnicy Konferencji kontynuowali wieczorem pierwszego dnia na spotkaniu z Polonią Kubania, które odbyło się na sali bankietowej Państwowego Choru Kozaków Kubania, zaś po zakończeniu Konferencji – nad Morzem Czarnym w osiedlu Archipo-Osipowskim. Sprzyjała temu idealna wprost pogoda – brak upału w parze z bardzo lekkim zachmurzeniem.

Organizatorzy i uczestnicy Konferencji byli zgodni, że podobne spotkania na ziemi Kubania, sprzyjające wzajemnemu poznaniu się oraz niwelowaniu utartych stereotypów negatywnych, powinni być częstsze. Kolejną Trzecią Międzynarodową Konferencję Naukową Polacy w Rosji zapowiedziano na rok 2007.

Igor JASIŃSKI Krasnodar

< powrót