„Misja dla ludzkości”

    Pod takim hasłem w Domu Kultury „Świt” w Ułan Ude w dniu 27 stycznia 2015 r. odbyło się uroczyste otwarcie wystawy poświęconej Janowi Karskiemu, zorganizowanej przez Autonomię Polaków „Nadzieja”. Tym samym uczczono Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu i 70. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

   Do licznie zgromadzonych gości, uczniów, studentów, członków Stowarzyszenia Żydowskiego i Autonomii Polaków zwrócili się z wystąpieniem: prezes organizacji polonijnej „Nadzieja” w Ułan Ude, pani Maria Iwanowa, Konsul Generalny RP w Irkucku, pan Marek Zieliński oraz pan Leonid Siniegribow, więzień obozu koncentracyjnego w Alytusie na Litwie.

     Jewgienij Siemienow, docent Wschodnio-Syberyjskiej Państwowej Akademii Kultury i Sztuki, przedstawił sylwetkę Jana Karskiego; opowiedział o jego życiu i bohaterskiej postawie.

      Jan Kozielewski (1914-2000), Jan Karski to pseudonim, urodził się w Łodzi, wielokulturowym mieście będącym dużym skupiskiem społeczności żydowskiej. Ukończył prawo i dyplomację na Uniwersytecie Lwowski oraz Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy. Tuż przed wybuchem II wojny światowej rozpoczął karierę dyplomatyczną w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

      Zaangażował się w działalność ruchu oporu i został kurierem Polskiego Państwa Podziemnego. W ramach przygotowań do ostatniej i najważniejszej misji Karski dwukrotnie został wprowadzony do warszawskiego getta, by na własne oczy zobaczyć tragiczną sytuację Żydów - nieludzko traktowanych, umierających z głodu i rozstrzeliwanych.

   W 1942 r. Karski przekazał informacje o eksterminacji Żydów zachodnim sojusznikom i zaapelował o podjęcie działań mających na celu powstrzymanie Holokaustu. W lipcu 1943 r., w dwa miesiące po zagładzie warszawskiego getta, Karski spotkał się w Białym Domu z Prezydentem Stanów Zjednoczonych, ale nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów, a interwencja aliantów nigdy nie nastąpiła.

  Po wojnie Jan Karski pozostał w USA. W 1965 r. ożenił się z Polą Nireńską, polską Żydówką, wybitną tancerką i choreografką, która straciła część swojej rodziny podczas Holokaustu.

   Karski uważany jest za bohatera zarówno w Polsce jak i w Izraelu. Jego heroizm nie polega jednak na zwyciężaniu, lecz na nadzwyczajnej prawości i odwadze.

   W 1982 r. jerozolimski Instytut Yad Vashem przyznał Karskiemu tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a w 1994 r. rząd Izraela oraz rodzinne miasto Łódź przyznały mu honorowe obywatelstwo.

Andrzej Malinowski

Zdjęcia patrz w zakładce GALERIE