O tradycjach polskich w Baszkortostanie. Dni Kultury Polskiej i święto „Bigos-fest”.

    W dniach 12-15 maja 2019 r. w ramach Dni piśmiennictwa i kultury słowiańskiej odbyły się Dni kultury polskiej w Republice Baszkortostan.

    Organizatorami wydarzenia były Centrum Polskiej Kultury i Oświaty w Baszkortostanie, Polska Szkoła Niedzielna im. Alberta Pieńkiewicza oraz autonomiczna organizacja społeczna Centrum Partnerstwa Międzykulturowego, działająca na rzecz rozwoju inicjatyw kulturalnych przy wsparciu instytucji republikańskich m.in. Ministerstwa Kultury Republiki, Zgromadzenia Ogólnego Narodu Baszkirskiego i Domu Przyjaźni Narodów.

    Tegoroczne Dni kultury polskiej odbyły z okazji dwóch ważnych wydarzeń: Roku Stanisława Moniuszki, który ustanowiono w Polsce dla uczczenia 200. rocznicy urodzin wybitnego kompozytora oraz 100. rocznicy założenia Baszkirskiej ASRR ze stolicą w Ufie. Ponadto, w ramach Dni kultury polskiej obchodzono jubileusz 20-lecia Polskiej Szkoły Niedzielnej im. Alberta Pieńkiewicza miasta Ufy oraz 120. rocznicę założenia polskiej wsi Woldziki, która w latach 1899-1970 istniała w rejonie ufimskim Republiki Baszkortostan.

   Głównymi wydarzeniami Dni kultury polskiej były: rodzinne święto „Bigos-Fest”; koncert uczniów i nauczycieli Polskiej Szkoły Niedzielnej miasta Ufy im. A. Pieńkiewicza; otwarcie wystawy fotograficznej „Farby prawosławia w Polsce”; salon muzyczno-literacki „Kompozytor Stanisław Moniuszko: kronika życia i twórczości”; zwiedzanie miejsc pamięci związanych z życiem Polaków w Republice Baszkortostan.

   Dni kultury polskiej w Republice Baszkortostan odwiedziła pani Zofia Monka, Konsul Moskiewskiego Okręgu Konsularnego Ambasady RP w Federacji Rosyjskiej. W wydarzeniach Dni wzięły udział delegacje organizacji polonijnych miast Kirowa (centrum obwodu kirowskiego) i Kopiejska obwodu czelabińskiego, a także młodzi deputowani z rejonu korenowskiego Kraju Krasnodarskiego.

       12 maja Dni kultury polskiej rozpoczęto „Bigos-Festem” na placu Dwóch Fontann w Ufie. W tym roku święto odbyło się po raz drugi. W maju 2018 r. impreza wzbudziła duże zainteresowanie wśród mieszkańców miasta. W imprezie wzięło udział około 300 osób – głównie rodziny z dziećmi, więc „Bigos-Fest” można naprawdę uznać za święto rodzinne.

    W tym roku program „Bigos-Festu” obejmował, oczywiście, degustację bigosu – jednej z najbardziej popularnych i ulubionych potraw w Polsce. W celu degustacji kucharz restauracji Music Hall ugotował pięćdziesiąt kilogramów pysznego bigosu, którego każdy mógł wypróbować za darmo. Należy zaznaczyć, że bigos był gotowany w ogromnym kotle na otwartym ogniu „na żywo”, aby uczestnicy i goście mogli obserwować proces gotowania tego dania. Ich zdaniem „Bigos był bardzo udany”.

    Oprócz degustacji bigosu dla gości i uczestników święta były organizowane warsztaty polskiej, bułgarskiej i rosyjskiej sztuki ludowej, quizy, przegląd strojów ludowych z różnych regionów Polski, a także polskie pieśni i tańce. Dzieci wraz z rodzicami chętnie malowali papierowe talerze w stylu ceramiki bolesławickiej, robili polską wycinankę oraz martenicę (bułgarski symbol wiosny), a także motyle z tkaniny oraz rosyjską zabawkę wielkanocną „króliczek na paluszek”.

  13 maja w ramach Dni kultury polskiej odbył się program „Drogami pamięci”. Były organizowane wycieczki do miejsc pamięci związanych z życiem Polaków w naszym regionie: do wsi Czurajewo rejonu miszkińskiego oraz do osady Oktiabrskij w rejonie ufimskim.

   Od XVIII wieku do 1918 roku we wsi Czurajewo mieścił się dwór staropolskiego szlacheckiego rodu Pieślaków. W 2013 roku na miejscu tego dworu wzniesiono znak pamiątkowy, przy którym co roku składamy kwiaty. Jakiś czas temu niedaleko dawnego dworu przez miejscowych krajoznawców znaleziono miejsce pochówku Alojzego Pieślaka (syna Stanisława) oraz jego żony Apolinarii Pieślak (córki Pawła) z domu Sipajłowa. Być może jest to krypta rodzinna. Mamy wielką nadzieję, że uda się nam zadbać o miejsce pochówku założycieli rodu Pieślaków.

  W osadzie Oktiabrskij uczestnicy i goście Dni kultury odwiedzili pamiątkowy znak, który znajduje się na terenie szkoły i informuje o miejscu położenia polskiej wsi Woldziki w latach 1899-1970 roku w rejonie ufimskim Republiki Baszkortostan. Także były złożone kwiaty przy tablicy pamiątkowej z katolickim krzyżem, który postawiono na miejscu dawnego cmentarza. Tu byli pochowani pierwsi mieszkańcy wsi Woldziki.

   Warto zaznaczyć, że w tym roku na naszych Dniach kultury polskiej gościli potomkowie mieszkańców wsi Woldziki – rodzina Kewro, obecnie mieszkająca w Moskwie. Andrzej Kewro i Ksenia Lisowska, ich dzieci Lew i Ewelina w swojej rodzinie częściowo zachowali język polski, tradycje, a co najważniejsze – zachowano pamięć o swoich przodkach i korzeniach polskich.

  14 maja delegacja młodych deputowanych korenowskiego rejonu obwodu krasnodarskiego brała udział w międzyparlamentarnym spotkaniu z przedstawicielami Młodzieżowej Izby Społecznej podczas Państwowego Zgromadzenia (Kurultaja) Republiki Baszkortostan. Współudział i pomoc w organizacji spotkania zapewniło Polskie Centrum Republiki Baszkortostan. Podczas spotkania młodzi parlamentarzyści omawiali unikatowe doświadczenia w sprawach nauczania języków ojczystych, współpracy ze społecznymi organizacjami w celu wzmocnienia stosunków międzyetnicznych oraz organizacji wydarzeń tematycznych, celem których jest zjednoczenie różnych narodowości.

   Dni kultury były kontynuowane salonem muzyczno-literackim „Kompozytor Stanisław Moniuszko – kronika życia i twórczości”. Przedsięwzięcie odbywało się w Instytucie Filologii i Komunikacji Międzykulturowej Baszkirskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. M. Akmułły. Zaskakującym jest fakt, że imię Stanisława Moniuszki związane jest z Ufą. 18 grudnia 1890 r. w Ufie w operze „Halka” Stanisława Moniuszki debiutową rolę Stolnika odgrywał młody śpiewak Fiodor Szalapin, który stał się światową gwiazdą sceny operowej XX stulecia. To właśnie ten debiut uczynił Ufę „kolebką twórczości Fiodora Szalapina”. W 2007 r. w pobliżu Instytutu Sztuki w Ufie, naprzeciwko Teatru Opery i Baletu, odsłoniono pomnik Szalapinowi. Śpiewak operowy został przedstawiony jako początkujący artysta. A pierwowzorem tego pomnika był właśnie jego debiut w operze „Halka” Stanisława Moniuszki. Dlatego salon muzyczno-literacki zakończono złożeniem kwiatów pod pomnikiem.

    15 maja odbył się koncert poświęcony 20. rocznicy założenia Polskiej Szkoły Niedzielnej im. Alberta Pieńkiewicza miasta Ufy. Przez dwadzieścia lat działalności szkoła przeszła długą drogę rozwoju i poszukiwania swojego miejsca w systemie oświaty miasta Ufy i Republiki Baszkortostan. Mottem polskiej szkoły stały się słowa: „Uczymy się, tworzymy, odkrywamy talenty!”

   Głównym celem polskiej szkoły, jako instytucji dodatkowego kształcenia, jest organizacja nowoczesnego procesu edukacyjnego, mającego na celu kształtowanie i rozwój osobowości twórczej. Nauczanie opiera się na zasadach komunikacji międzykulturowej, tolerancji oraz twórczym postrzeganiem świata.

  W koncercie wzięli udział uczniowie, nauczyciele oraz absolwenci szkoły różnych lat. Wykonywano hymn polskiej szkoły, czytano wiersze w języku polskim, śpiewano polskie pieśni ludowe oraz tańczono polskie tańce ludowe w wykonaniu starszej i młodszej grupy zespołu „Zielony Gaj”.

     Wiele ciepłych słów i życzeń na adres szkoły wysłuchano od przedstawicieli Departamentu ds. Edukacji Administracji miasta Ufy, Departamentu Kształcenia Administracji rejonu kirowskiego miasta Ufy oraz Domu Przyjaźni Narodów Republiki Baszkortostan.

      Dni kultury polskiej zakończono prezentacją wystawy „Barwy prawosławia. Polska”, której ekspozycja odbyła w filii Baszkirskiego Państwowego Muzeum Sztuki im. M. Nesterowa (sala „Iżad”). 18 maja w ramach międzynarodowej akcji „Noc muzeów” dla wszystkich zwiedzających odbyły się wycieczki po wystawie, warsztaty oraz degustacja bigosu oraz sernika po warszawsku.

Marina Sadykowa-Lisowska,

prezes Centrum Polskiego;

Helena Ambarcumowa, dyrektor szkoły polskiej.