„Chwilówki” Wisławy Szymborskiej

„Chwilówki” Wisławy Szymborskiej

Mój dotyk poezji Szymborskiej —

to tylko próba czeladnika

przeczytaj po polsku cudowne polskie wiersze"

Ludmiła WIŃSKA

Wisława Szymborska - jeden z symboli polskiej poezji lat 60. XX wieku. W 1996 roku otrzymała najbardziej prestiżową Nagrodę Literacką — Nobla. Nieoczekiwane uznanie na światowym poziomie krakowskiej poetki wywołało zachwyt i podziw nie tylko w Polsce, ale i w Rosji. Dziś twórczość Wisławy Szymborskiej nadal kultywuje myśl i uczucie w umysłach i sercach myślącej publiczności.

Ukazało się około szesnastu zbiorów poetyckich Szymborskiej, które zostały przetłumaczone na różne języki: „Wielkie liczby”, „Ludzie na moście”, dziś rosyjskojęzyczny czytelnik może pochwalić się zbiorem wierszy Wisławy Szymborskiej „Chwile” w przekładzie dziennikarki Ludmiły Wińskiej. To jej pierwsza próba spróbowania swoich sił jako tłumaczka. Według profesjonalnych czytelników - bardzo udany.

Co powiedziała nam znana Krasnojarska dziennikarka Walentyna Andriejewna Maistrenko:

„Wszystko zaczęło się od chęci dotknięcia języka moich odległych przodków Kulczyckich z Rzeczypospolitej. Nasza wspaniała pani Antonina Pantelejewa, pierwsza nauczycielka języka polskiego w „Domu Polskim”, zaczęła udzielać indywidualnych lekcji języka polskiego - ja i Ludmiła (jej mąż, pan Wiński, potomek zesłańców Polaków). Kiedy nauczyliśmy się z wiersza wspaniałej polskiej poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, pani Antonina powiedziała: „Jak byłoby wspaniale przetłumaczyć na polski wiersze Noblistki polskiej poetki — Wisławy Szymborskiej”.

Na tym się zgodzili: pani Antonina zgodziła się na tłumaczenie, a pani Ludmiła obiecała ubrać ją w poetycką formę.

Powiedziane - zrobione. Na początku 2000 roku tłumaczenie było gotowe. Doceniła go Izabela Jakubek, filolog, nauczycielka języka polskiego w naszej autonomii. A nawet zabrała autorowi samizdatowską wersję książki do Krakowa.

Problem publikacji polegał na finansach. Dopiero pod koniec 2021 roku, dzięki finansowemu wsparciu Konsulatu Generalnego w Irkucku, kolekcja ujrzała światło dzienne w niewielkim nakładzie.

Jak takie historyczne wydarzenie pozostawić niezauważone? Zarząd autonomii podjął decyzję o zorganizowaniu 5 lutego 2022 roku konkursu recytatorskiego i prezentacji zbioru w uroczystym formacie, o ile pozwoliła na to sytuacja epidemiologiczna. W konkursie recytatorskim wzięło udział ponad 20 osób: od bardzo młodych po ubielonych siwych ludzi. Niektórzy nigdy wcześniej nie interesowali się polską kulturą i poezją. Każdy wybrał wiersz ze zbioru „Chwile” według swoich upodobań: „Chwile”, „Dziewczyna i Obrus”, „Negatyw”, „W parku”. Co ciekawe, niektóre utwory zabrzmiały dwukrotnie w różnych odczytach, w tym w języku oryginału.

Zgodnie z wynikami konkursu niezależne profesjonalne jury, w skład którego weszli nie tylko profesjonalna aktorka Galina Gałkina, ale także poetka Margaryta Radkiewicz, długo nie mogło dojść do porozumienia, wszystkie prace brzmiały tak dobrze. Musiałem powielić trzy główne miejsca. Dyplomy różnych stopni otrzymały nie trzy osoby, ale sześć: dwa pierwsze miejsca, dwa drugie, dwa trzecie. Wszyscy pozostali recytatorzy otrzymali wyróżnienia. A wszyscy uczestnicy imprezy jako pamiątkowy prezent otrzymali wydanie zbioru „Chwilówki”.

W przerwach między czytaniem wierszy członek „Domu Polskiego” Michał Łosiew przez dwie godziny wykonywał utwory polskich kompozytorów na skrzypcach. Muszę powiedzieć, że jego występy od dawna są lubiane przez członków autonomii. A podczas prezentacji kolekcji stworzyły wyjątkową atmosferę.

Przed konkursem NKA „Dom Polski” zwróciła się do krasnojarskiej poetki, szefowej młodzieżowego studia poetyckiego „Nieco żywi poeci” Katarzyny Hinowkers z propozycją wzięcia udziału w internetowym flash mobie poświęconym prezentacji kolekcji. Efektem współpracy kulturalno-oświatowej młodych poetów i „Domu Polskiego” były recytacje wierszy Szymborskiej: subtelne, przenikliwe, na złość dnia. Możesz słuchać poetów, którzy czytają poezję w sieciach społecznościowych NKA.

Aleksandra SZEBEKO,

NKA "Dom Polski"

Samizdat, ros. samodielnoje izdatielstwo lub sam izdaju, potoczne określenie publikacji wyd. poza zasięgiem cenzury w ZSRR, od przeł. lat 50. i 60. XX w.; rozpowszechnianie bez wiedzy i zezwolenia władz tekstów literackich, publicystycznych, dokumentów w postaci maszynopisu, fotokopii, zapisu magnetofonowego, także w czasopismach (np. „Chronika tiekuszczich sobytij”, „Sintaksis”) i almanachach („Mietropol”); Samizdat był formą podziemnego życia kulturalnego i politycznego zwalczaną przez władze; rozwijał się głównie w Moskwie i Leningradzie, republikach bałtyckich („Lietuvos Katolikų Bažnyčios Kronika”), na Ukrainie (samwyd); znany w Czechosłowacji (wydawnictwo Petlice), na Węgrzech i w innych krajach komunistycznych; w Polsce nazywany drugim obiegiem wydawniczym.

Encyklopedia PWN