W dniu 6 grudnia. Mikołajkowe tradycje

 

Mikołajki, to bardzo miły zwyczaj obchodzony ku czci świętego Mikołaja biskupa Miry. Do XIX stulecia był to na ziemiach polskich dzień wolny od pracy. Mikołajki to po prostu obdarowywanie siebie nawzajem łakociami i drobnymi prezentami, gdyż podobno w ten sam sposób czynił wspomniany święty.

Czasy wieków średnich

Od epoki średniowiecza wierzono, że Mikołaj w dniu swoich imienin przynosił okolicznym dzieciom prezenty. Zwyczaj wręczania prezentów w Mikołajki, wywodzi się ze średniowiecznych legend o życiu świętego Mikołaja. Opowieści te, stały się popularne dzięki przedstawieniom wystawianym od X wieku w dniu 6 grudnia w kościołach lub ochronkach, które prowadziły zakonne siostry. Najbardziej znana była, spisana w pierwszej połowie IX wieku w Konstantynopolu przez archimandrytę Michała, opowieść o trzech córkach.

Legenda o Mikołaju

Dawno, dawno temu młody Mikołaj, jeszcze przed wyborem na biskupa, miał chciwego i bogatego sąsiada. Bóg ukarał sąsiada i sprawił, że stracił on swój majątek oraz popadł w biedę. Gdy nie miał już z czego utrzymać rodziny, postanowił sprzedać swoje trzy córki, ponieważ nikt nie chciał ich poślubić bez otrzymania posagu. Mikołaj, po długich rozważaniach i modlitwie, postanowił uratować los dziewcząt. Trzykrotnie, pod osłoną nocy, wrzucał przez okno pieniądze przeznaczone na posag dla każdej z nich. Gdy sąsiad wyprawił już dwa wesela, postanowił dowiedzieć się, skąd biorą się tajemnicze pieniądze. Czuwał on zatem całą noc i ze zdumieniem odkrył, że to pogardzany przez niego Mikołaj wrzuca pieniądze przez okno. Podziękował mu zawstydzony człowiek i postanowił odtąd zmienić swoje życie.

Mikołajkowe zwyczaje

Na Starym Kontynencie w okresie wieków średnich, uważano świętego Mikołaja za patrona dzieci, szczególnie sierot i tych z ubogich rodzin. W XVI wieku na Wyspach Brytyjskich znany jest zwyczaj, że tego dnia w szkołach władzę obejmują uczniowie. Każdego 6 grudnia, rodzice podkładają swym pociechom prezenty, aby wierzyły one, że to od Mikołaja. Zakochani dają sobie słodkie upominki, a niekiedy chłopak w dzień wspomnianego świętego, funduje swojej wybrance dobrą kolację. Święty Mikołaj ma pewne atrybuty, które są znane także i dzisiejszym dzieciom. Są nimi długa siwa broda, laska pasterska, długa, czerwona szata biskupia i… uśmiech na twarzy. Tego dnia podczas wieczornych spotkań, często śpiewa się pieśni poświęcone temu świętemu, a przede wszystkim układa się o nim wiersze.

Ewa MICHAŁOWSKA-WALKIEWICZ