Gdzie kolorowo tam szczęśliwie. Historia stroju góralskiego

Tradycyjny strój góralski ubierają mieszkańcy polskich gór, gdy na przykład udają się na specjalne uroczystości kościelne lub rodzinne. Różni się on jedynie barwą i specjalnymi dodatkami od stroju, który używany jest na co dzień. Bo należy wiedzieć, iż inaczej trzeba przystroić ubranie, w którym się idzie na wesele, a inaczej na pogrzeb.

Rola ubrania góralskiego

Również po ubraniu można rozpoznać jaką funkcję dana osoba pełni na wspomnianej już uroczystości. Inaczej zatem ubiera się drużba, inaczej rodzice państwa młodych, a jeszcze inaczej zwykły gość.

Z czego składa się
góralski strój

Do tradycyjnego stroju kobiecego należy: biała koszula ozdobiona haftem ażurowym, gorset wyszywany cekinami lub koralikami, tybetowa spódnica, fartuch, serdak, kwiecista chustka z frędzlami, kierpce zapinane na rzemyk i czerwone korale. Męski strój to: koszula haftowana białymi nićmi, spinka, kapelusz z muszelkami, serdak, cucha haftowana kolorowymi nićmi, opasek, sukniane spodnie z haftem w motyw parzenicy, no i oczywiście kierpce.

Zwyczaje góralskie

W dawnych czasach kiedy to kobiety szykowały się do haftowania strojów, musiały zebrać się do jednej izby i tam śpiewać nabożne pieśni, aby praca ta poszła im szybko i bardzo sprawnie. Najmłodsza z nich, nawlekała pozostałym kobietom igłę, taką nicią jaką zażądała sobie hafciarka. Gdy haftowany był strój weselny dla panny młodej nie wolno było śpiewać hafciarkom przy pracy. Natomiast gdy wyszywane były portki dla pana młodego, nie tylko kobiety śpiewały sobie dla umilenia czasu, ale przede wszystkim opowiadały one sobie różne śmieszne historie na temat mężczyzn.

Po zakończeniu haftowania

Po zakończonej pracy, hafciarki nakazywały rozpalić ognisko, po czym starym zwyczajem wrzucały do niego starą bezużyteczną już baranicę i patrzyły co się dalej dzieje. Gdy zaraz po wrzuceniu baranicy do ognia pójdą w górę iskry, znaczyć to będzie, że dany strój wyhaftowany długo posłuży osobie, dla której był on wykonywany.

Podczas palonego ogniska

Gdy podczas palonego ogniska zacznie szczekać pies, wówczas będzie to oznaczać że osoba, dla której hafciarki wyszywały ubranie, będzie wierna rodzimym obyczajom i temu co ją rodzice nauczyli w rodzinnymi domu. A gdy pies będzie wył, znaczy to że ktoś z rodziny tej osoby umrze.

Nasza Redakcja udała się do Muzeum Narodowego w Krakowie, aby oglądać tam zgromadzone stroje góralskie.

Ewa MICHAŁOWSKA-WALKIEWICZ

Organizacje