Noc świętego Jana — Święto Janki

Noc świętojańska to wyjątkowy czas, szczególnie celebrowany przez młode osoby. Przed wiekami obchodzono w tym okresie, tak zwane sobótki, podczas których szukano sobie pary. Czas ten owiany zawsze był magią i tajemniczością, czemu towarzyszyły święte ognie i puszczane na wodę wianki. Gdy świat poznał chrześcijaństwo, kościół zabronił podobnych rytuałów, które były owiane mrokiem tajemniczości i czarów. Ale bardzo chętnie zasymilował to święto jako dzień imienin Jana Chrzciciela, a wszelkie obrzędy w tym czasie, uważa sie za powitanie okresu lata.

Kupalnocka

W tradycji wschodnio europejskiej, jest to czas tak zwanej „Kupały”, czyli okresu żegnania chłodniejszych miesięcy, a powitania cieplejszych. Uważano bowiem, że czas ten, jest szczególnie błogosławiony przez bogów słowiańskich. Dlatego też wszyscy uczestnicy zabaw „kupalnocki”, musieli być przyozdobieni w kwiaty, które następie składano bogom opiekunom.

W krajach anglosaskich

W krajach anglosaskich, święto to nazywane jest „Midsummer”. Jest to okres proszenia bóstw opiekuńczych o dobry tegoroczny plon, nie koniecznie jeśli chodzi o zbiór z pola. Raczej chodzi w tym względzie o znalezienie sobie partnera życiowego.

Nie można tego wykorzenić

W Polsce, kościół katolicki w żaden sposób nie mógł wykorzenić z obyczajowości ludowej corocznych obchodów pogańskiej sobótki, czyli wcześniej wspomnianej „kupalnocki”. Ale tym razem kwiaty, które towarzyszą temu świętu, składa się pod obrazy, przedstawiające katolickich świętych.

Święcenie wody

W przypadające na dzień 24 czerwca imieniny św. Jana Chrzciciela, przeprowadza się w kościele katolickim tzw. obrzęd święcenia wody. W liturgii kościelnej śpiewa się w tym czasie hymny świętojańskie, które przywędrowały do Polski z Zachodniej Europy. W kościołach chrześcijańskich, jest to również okres święcenia ziół leczniczych. Z ziół tych dziewczyny wykonują sobie na głowę wianki, które następnie puszczane są na wodę. W krajach bałtyckich i skandynawskich święto Jana Chrzciciela nazywa się również „wieczorem ziół”.

Ewa MICHAŁOWSKA-WALKIEWICZ