Pamięci ofiar „polskiej operacji NKWD”

Ambasador RP w FR Krzysztof Krajewski w przededniu rocznicy rozpoczęcia przez NKWD tzw. operacji polskiej odwiedził cmentarz w Lewaszowie i złożył kwiaty na miejscu dawnego pomnika „Pamięci Polaków — ofiar masowych represji rozstrzelanych w latach 1937–1938”.

Monument ufundowany przez polskie władze, zawierający elementy chrześcijańskie, został wywieziony bez uprzedzenia w lipcu 2023 r. w nieznanym kierunku. Granitowa bryła z pochylonym krzyżem katolickim ważąca ok. 7 ton została prawdopodobnie zdekonstruowana i zniszczona. Dziękujemy wszystkim, którzy na miejsce usuniętego pomnika wciąż przynoszą kwiaty i znicze.

Ambasador złożył również kwiaty pod pomnikiem pamięci ukraińskich ofiar stalinowskich represji, który został zasłonięty czarną folią po wybuchu wydarzeń na Ukrainie w 2022 r. przez administrację cmentarza.

W uroczystości wziął udział Konsul Generalny RP w Sankt Petersburgu Grzegorz Ślubowski.

Operacja polska — jedna z tzw. operacji narodowościowych NKWD przeprowadzona w latach 1937–1938 (okres Wielkiego Terroru), polegająca na masowych represjach wymierzonych w Polaków w Związku Sowieckim. Pod zarzutem m.in. szpiegostwa na rzecz II Rzeczypospolitej oprócz Polaków represjonowano również Rosjan, Ukraińców, Białorusinów, Żydów i przedstawicieli innych narodów i grup etnicznych zamieszkujących ZSRS. Na tle innych operacji narodowych „operacja polska” wyróżniała się wyjątkową skalą represji, a także brutalnością i surowością. Straceni Polacy stanowili 44,9 % ofiar wszystkich operacji narodowościowych. Wciąż nie znamy ostatecznej liczby osób represjonowanych — według szacunków było to co najmniej 139 835 osób, z czego nie mniej niż 111 091 zamordowano strzałem w tył głowy, a 28 744 skazano na pobyt w łagrach. Do dzisiaj ustalono ok. 100 miejsc pochówków ofiar, według historyków stanowi to zaledwie około jednej trzeciej wszystkich miejsc.