Wiersze Musy Czachrowskiego

(Wrocław 2022, Wydawnictwo Akwedukt)

Kilkaset lat temu na słowiańskiej ziemi osiedlili się Tatarzy. W przedwojennej Polsce żyło, według różnych źródeł, od pięciu i pół do ośmiu tysięcy Tatarów. Funkcjonowało też 19 gmin muzułmańskich, posiadających siedemnaście meczetów. Po II wojnie światowej w granicach Polski pozostały jedynie dwa: w Bohonikach i Kruszynianach, podlaskich wioskach, nadanych tatarskim oficerom jeszcze przez króla Jana III Sobieskiego. Wiarę Tatarzy zachowali, jednak język utracili jeszcze w połowie XVI w.

Poezję polscy Tatarzy pisali w języku polskim. Wśród poetów warto wyodrębnić twórczość Macieja Achmatowicza i Stanisława Kruczyńskiego. Ich wiersze ukazały się drukiem w okresie międzywojennym. Dopiero w połowie lat 70. XX wieku na dwóch końcach Polski — we Wrocławiu i w Gdańsku — zadebiutowało dwóch poetów tatarskich: Musa Czachorowski oraz Sielim Chazbijewicz.

Musa Czachorowski — dziennikarz, poeta, tłumacz, wydawca. Rzecznik prasowy Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP. Redaktor naczelny kwartalnika „Przegląd Tatarski”. Autor kilkunastu zbiorów poetyckich, tłumaczeń bajek tatarskich oraz licznych publikacji związanych z tematyką tatarską i muzułmańską, w tym przekładu Koranu.

Utwory zebrane w nowym tomiku przetłumaczył na język tatarski z rosyjskich przekładów Musy Czachorowskiego LenarSzajeh, który na co dzień jest dziennikarzem, pisarzem, tłumaczem i redaktorem naczelnym Tatarskiego Wydawnictwa Książkowego w Kazaniu. LenarSzajeh jest doktorem nauk filologicznych. Warto też zaznaczyć, że tłumaczenie wierszy odbyło się na używany współcześnie na terenie Tatarstanu i w innych regionach Federacji Rosyjskiej język tatar tele, tatarca czyli język tatarski. Tatarski na Krymie zaś jest krymskotatarski, nazywany qirimtatartili lub qirimtatarca.

Dwujęzyczna publikacja — po polsku i po tatarsku — jest pierwszym tego rodzaju przedsięwzięciem w polskiej literaturze. Mamy dzięki temu rzadką możliwość obcowania z polskością i tatarskością wierszy oraz autora.

Red.