1/2007 (38): O DZIAŁALNOŚCI TOWARZYSTWA KULTURY POLSKIEJ "ORZEŁ BIAŁY" W KAZANIU

Największą wagę w naszej działalności przywiązujemy do szkolnictwa polonijnego. Placówką działalności Towarzystwa tradycyjnie jest przede wszystkim Liceum nr 5. w Kazaniu, w którym obecnie uczniowie pochodzenia polskiego i innych narodowości uczą się języka polskiego w klasach II-IX (ponad 200 osób).

Członkowie Towarzystwa, nauczycieli języka polskiego szerzą kulturę językową, uczą uświadomieniu procesów historycznych rozwoju Państwa Polskiego, uczestniczą w organizacji i obchodach świąt narodowych, religijnych i jubileuszowych dat.

Do najlepszych tradycji naszego Liceum odnoszą się obchody Świąt Bożego Narodzenia. Wspólne świąteczne przeżycia rodziców, dzieci, nauczycieli sprawiają bajeczną atmosferę. Odczuwamy więc, że jesteśmy jedną polską rodziną!

Jednym z priorytetów w naszej działalności jest uwiecznienie pamięci Polaków, pochowanych na cmentarzu Arskim w Kazaniu. Uczniowie Liceum opiekują się polskimi grobami na cmentarzu. W ciągu całego roku i szczególnie przed 1 listopada dbają o porządek.

Po długich i wytrwałych naszych staraniach, pertraktacjach katolicy będą mieli możliwość modlić się w kościele. Widzimy na własne oczy jak buduje się kościół blisko naszego Liceum.

Nadal staramy się odnaleźć Polonusów na terenie Kazania. Mamy bardzo dużo przykładów poznania nowych osób, ale niestety najstarsi Panie i Panowie nie mogą brać aktywnego udziału w życiu naszej Polonii i wymagają przede wszystkim naszej opieki. Ale ich losy - to rzeczywistość, która odzwierciedliła ciężkie przeżycia zesłańca.

Pani Eugenia Jakubowska, Tatarka z polskimi korzeniami. Szlachcianka z ziem litewskich, ma 102 lata i mieszka w Kazaniu od 1914 roku. Ma jasny umysł i opowiadania jej są fascynujące.

Ważnym wydarzeniem w życiu Polonii w Kazaniu stała Konferencja Międzynarodowa "Światowa polityczna i kulturalna przestrzeń: historia i współczesność", która odbyła się w 2006 r.

Na sekcji I "Kazań-Polska. Rosyjsko-polskie kontakty naukowe, kulturalne i oświatowe w XIX-XX ww." wystąpiło ponad 30 osób, wśród których byli i członkowie naszego "Orła Białego" - Prezes Gelnar Wołkowa, doc. Neoniłła Markarian, Olga Rispołożeńska, Maria Rzewuska, studentka Anastazja Kotowa. Po referatach odbyła się bardzo ciekawa dyskusja. Referat Prof. Wiesława Cabana z Kielc "Kazański spisek 1864 r. w polskiej i rosyjskiej historiografii" w tłumaczeniu Neoniłły Markarian wywarł szczególne wrażenie na obecnych. Powstało sporo pytań. Na przykład: "Czy władze carskie nie zbyt surowo ukarały Hieronima Kiniewicza?"

Losy, losy... Czy mógł przedstawić Adam Mickiewicz co będzie z wileńskim filomatą Janem Wiernikowskim, do pamiętnika którego on napisał:

Żegnaj mi, Parnaski bracie,
I tu w kraju, i za krajem!
Ależ w kazańskiej chacie
Nie bądź hultajem,
Poglądaj na Wschód, co Tobie wytknięty...

Ciekawe, że jak świadczą historycy z Uniwersytetu Kazańskiego, Wiernikowski cieszył się wielkim powodzeniem w guberni kazańskiej, pracował w Symbirsku jako kurator szkół (poprzednio to stanowisko zajmował ojciec Włodzimierza Lenina).

Kazań jako ośrodek myśli naukowej i zainteresowań do problemów polskich wyraża swoją postawę w różnych, nawet dotychczas nieprzewidzianych formach. Na przykład w lipcu ubiegłego roku na Politechnice Kazańskiej zostały zorganizowane kursy do podwyższenia kwalifikacji wykładowców uczelni wyższych z Powołża, Uralu i nawet Moskwy.

Doc. Nieoniłła Markarian miała 8 godzin wykładów na temat "Słowiańszczyzna. Polityczna i kulturalna przestrzeń: historia i współczesność". Pani Neoniłła jako polonista większość zagadnień rozpatrywała w oparciu na źródła polskie z pozycji świadka naocznego procesów, które odbywały się w społeczeństwie XX wieku.

Moskiewskie radio "Majak" w audycji od 14.10.2006 r., powiedziało iż: "W każdym Rosjaninie płynie krew polska". Dotąd więcej była znana wypowiedź: "W każdym Rosjanie płynie krew tatarska". Pozwólmy więc sobie powinszować. Wiemy przecież, że etnogeneza Słowian jest dziełem nauki bardzo chwiejnej, o czym świadczą liczne hipotezy. Można jeszcze dodać inne powiedzonko, że "pod tatarskim nazwiskiem kryje się polska krew" - i jest to wynik "twórczej" pracy naszych urzędników.

W Kazaniu otwarto Wielonarodowościową Szkołę Niedzielną, która skupia ponad 20 szkółek narodowościowych. Do polskiej szkółki, którą prowadzi N. Markarian uczęszczają studenci i uczniowie w wieku 5-25 lat. W 2005 r. Wielonarodowościowa Szkoła Niedzielna obchodziła swoje 10-lecie. Odbyło się przedstawienie galowe, w którym też uczestniczyliśmy. Był krakowiak, pieśni Moniuszki oraz recytacja wierszy. Nasi uczniowie i członkowie Towarzystwa "Orzeł Biały" uczestniczyli również w uroczystościach, związanych z Międzynarodowym Dniem Mowy Ojczystej i 100-leciem tatarskiego poety Musy Dżalila

Członkowie Towarzystwa gościnnie przyjmują drogich naszemu sercu gości z Polski. Witamy ich "chlebem-solą", a raczej tatarskim czak-czakiem (według określenia polskich nauczycieli są to "kluseczki z miodem"). W roku 2006r. nas odwiedzili przedstawicieli Ambasady RP w Moskwie, biznesmeni i naukowcy z Polski.

Cieszymy się, że nasi uczniowie kontynuują edukację na Uniwersytecie Kazańskim, a niektórzy otrzymują stypendium z Fundacji "Semper Polonia". Po długiej przerwie trzech uczniów naszej szkoły w lipcu byli na koloniach w Polsce. Bylibyśmy bardzo wdzięczni za zwiększenie liczby miejsc na koloniach w Polsce. Motywacja w środowisku polonijnym jest niezbędna!

Dziękujemy Konsulatowi RP w Moskwie za pomoc dla naszych szkół. Mamy nadzieję na dalszą owocną współpracę.

Gelnar WOŁKOWA,
Neoniłła MARKARIAN

< powrót