Dopiero w 1999 r. z inicjatywy polonijnego stowarzyszenia “Orzeł Biały” na miejscu nieistniejącego cmentarza został wzniesiony pamiętny obelisk. Ks. Andrzej Duklewski poświęcił ten symboliczny nagrobek, na którym umieszczony został tekst: “Tym co odeszli, ale pozostali w pamięci. Potomkowie”.
Podobny los spotkał katolicki Jerozolimski cmentarz w Irkucku. Na jego miejscu wybudowano wesołe miasteczko. Zbudowano domy mieszkalne na miejscu cmentarzy w Omsku i Bijsku.
Obecnie zachowały się cmentarze polskie z przełomu XIX-XX ww. we wsiach syberyjskich w Wierszynie (obwód irkucki), Wilence, Kanoku i Aleksandrówce (kraj krasnojarski), Białymstoku (obwód tomski), Despotzenowce, Botwino i Hryniewiczach (obwód omski). Pozostały również polskie cmentarze przy nieistniejących obecnie wsiach, jak np. cmentarz wsi Mińsk-Dworiańskoje (obwód omski), Połozowo (obwód tomski) i Polskiego Wysieńka (Kraj krasnojarski).
W miastach zachowały się katolickie (polskie) części na cmentarzach prawosławnych. Największa “polska część” znajduje się na cmentarzu Troickim w Krasnojarsku. Najstarsza część polskiego cmentarza znajduje się w Tobolsku (obwód tiumeński). Polskie groby z przełomu XIX-XX ww. są na cmentarzach Minusińska, Permi, Ufy.
W większości to są groby potrzebujące konserwacji, nierzadko (jak np. w Tobolsku) to są pozostałości od kiedyś pięknych nagrobków.
Odrębnie warto zaznaczyć polskie cmentarze z okresu II wojny światowej. Są to cmentarze rozrzucone po północy Rosji - obwód archangielski, Republika Komi, Republika Karelia, obwód swierdźowski i kraj permski i na terenie Syberii - kraj krasnojarski i ałtajski, obwód irkucki.
Wojskowe cmentarze są w obwodzie orenburskim.
Wszystkie te cmentarze zasługują na ich szczegółowe zbadanie oraz niezbędną konserwację.
-.jpg)
1/2024 (99)
.jpg)
2/2024 (100)
ОМСКАЯ RODZINA
Kongres Polaków w Rosji
Dom Polski w Nowosybirsku
Krasnojarska Regionalna Polska Narodowo-Kulturalna Organizacja Społeczna "Polonia Minusińska"
NARODOWOŚCIOWO KULTURALNA AUTONOMIA POLAKÓW MIASTA TOMSKA “TOMSKA POLONIA”