Jak Polacy obchodzą święta na Syberii. Wywiad z dr Sergiuszem Leończykiem.

 

 

Sergiusz Leończyk (z lewej) z dziećmi w polskiej szkole na Syberii. Boże Narodzenie to czas spotkań polonijnych. Fot. Archiwum S. Leończyka 

 

 

 

Na początek chciałbym zapytać jak długo przebywa Pan na Syberii? W jakim mieście Pan mieszka i czym się zajmuje? Jak dużo jest Polaków? Gdzie ma Pan swoje korzenie w Polsce? Jaka temperatura na Syberii jest pod koniec grudnia?
 
- Nazywam się Sergiusz Leończyk, od 5 lat mieszkam w Polsce. Jestem repatriantem. Wykładam na Uniwersytecie w Siedlcach historię, w tym Dzieje Polonii i Polaków za granicą. Przygotowałem i wydałem monografię "Polskie osadnictwo wiejskie na Syberii w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku". Została wydana w Warszawie. Moi rodzice urodzili się na Syberii, natomiast dziadkowie w wieku dziecięcym razem z rodziną pradziadla przyjechali dobrowolnie za chlebem na tereny Południowej Syberii. O tym jest moja monografia. Ilu jest Polaków: według danych Konsulatu RP w Moskwie szacunkowo około 300 tys. osób polskiego pochodzenia. Pod koniec grudnia jest zimno, ale Syberia jest dosyć obszarowo duża kraina. Na południu -10, na pólnocy -50. Polacy w większości zamieszkują południową część Syberii.

 
W jaki sposób katolicy na Syberii obchodzą Boże Narodzenie?
 
- Na Syberii Polacy obchodzili Boże Narodzenie podobnie jak w Polsce, zarówno i jak niewielka ale zwarta grupa protestantów Mazurów w wiosce Aleksandrówka. Kościoły katolickie były budowane na przełomie XIX-XX w. z pozwolenia władz carskich i otwarte były do 1929 r. Później przez długi okres, faktycznie do 1991 r. były zamknięte (za wyjątkiem kościoła w Nowosybirsku, był od nowa zbudowany w 1984 r.). W dobie pieriestrojki aktywnie zaczęło się odradzać życie polonijne i religijne.
 

 
Czy mają Państwo choinkę, opłatek? Śpiewane są kolędy? Czy gdziekolwiek odbywa się msza pasterka w noc wigilijną?
 
- Wszystko jest podobnie, w kościele i w domach. Również prawosławni mają podobny przebieg święta tylko Boże Narodzenie mają 6-7.01.
 

 
Czym dla Polaków na Syberii jest Boże Narodzenie? Możliwość spotkania z rodziną, świętowanie ze znajomymi czy są to dni jak każde - praca, szkoła - ze względu na to, że prawosławni obchodzą święta później?
 
- W organizacjach polonijnych i kościołach to możliwość spotkania i jednocześnie podsumowanie roku. Większość bardzo zapracowanych w ciągu roku dopiero pojawiają się na spotkaniu opłatkowym Polonii. Sporo rodzin mieszanych obchodzą dwa razy Boże Narodzenie, katolickie a po Sylwestrze - prawosławne.
 
 
 
Jakie potrawy Państwo przygotowują na wigilię?
- Podobnie jak w Polsce, tylko nie przestrzega się  zazwyczaj biezmięsnych dań. Pierogi tylko z mięsem (czystym mielonym bez dodatków). Pierogi, które znane w Polsce (z serem, z ziemniakami) uważane jako warieniki ukraińskie i nie są przygotowane w polskich rodzinach. Bigos jest popularny (mięsny i bezmięsny z grzybami). Dużo dań z makiem - makowiec, kutia (rodzynki i mak mielony) itp.
 

 

Jakie tradycje bożonarodzeniowe wprowadzili polscy osadnicy i przesiedleńcy? Tradycje, które są do teraz pielęgnowane?

- Rodziny protestanckie (Mazurów) do dziś zachowali zwyczaj śpiewanie kolęd w gwarze mazurskiej oraz tzw. obrzęd godów. Jeżeli chodzi o kulinarne zwyczaje, to Syberię podbił bigos (po rosyjsku też używana forma bigus).
 
 
Rozmawiał: Piotr Bera 

Redaktor Online/Dziennikarz

Gazety Wrocławskiej

 

Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2022


Redakcja strony: dr hab Sergiusz Leończyk, dr Artiom Czernyszew

"Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów".
Skontaktuj się z nami
Kliknij aby przeładować
Wymagane jest wypełnienie wszystkich pól oznaczonych gwiazdką *.

Organizacje