SYBERYJSKI KRAKOWIAK - 20 lat historii (1997-2017)

    „Syberyjski Krakowiak” - zespół polskiej pieśni i tańca, założony staraniami Prezesa „Polonii” Chakasji Sergiusza Leończyka w syberyjskim mieście w listopadzie 1997 r. Zadebiutował on podczas Dni Kultury Polskiej jako dziecięcy zespół przy Szkole polonijnej w Centrum Dziecięcej Twórczości w Abakanie, a nazwę zespołowi dał również Prezes Sergiusz Leończyk. Pierwszą kierowniczką zespołu została Julia Skidan.

HISTORIA ZESPOŁU

   W 1999 r. Dziecięcy „Syberyjski Krakowiak” wyjeżdża do Rzeszowa na szkolenia prowadzone przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. 2000 rok – czas, kiedy zespół przyjął tę formę, którą utrzymuje do dziś, to znaczy: 3 grupy wiekowe – dziecięca (7-12 lat), średnia – 12-15 lat i dorośli. Właśnie dorosła grupa wzięła udział w „Dniach Kultury Syberyjskiej” w Łomży i województwie podlaskim 26.08-1.09.2000 r.

   2001-2002 r. – okres formowania własnego programu z tańców polskich. Wyjazdy zespołu na koncerty do miast i wiosek w Chakasji i Kraju Krasnojarskim, udział w dorocznych Dniach Kultury Polskiej. 2000 rok – czas, kiedy zespół przyjął tę formę, którą utrzymuje do dziś, a właśnie grupa dziecięca – „Syberyjski Krakowiaczek” i grupa dorosła – „Syberyjski Krakowiak”.

   W 2002-2007 r. zespołem kieruje Natalia Buszujewa.

   „Syberyjski Krakowiak” – to nie tylko polskie tańce, ale i pieśni. Grupą wokalną zespołu „Krakowianka” prowadzi znana na Syberii polonijna śpiewaczka Helena Władimirowa.

   Zespół „Syberyjski Krakowiak” dwukrotnie był nominowany do udziału w XII i XIII Światowych Festiwalach Zespołów Polonijnych w Rzeszowie (2002, 2005 r.) jako jedyny zespół z Federacji Rosyjskiej. „Syberyjski Krakowiak” przy wsparciu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” oraz Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Sybirackich występował w latach 2005-2007 z programem pieśni i tańców polskich w następujących polskich miastach: Krakowie, Wrocławiu, Lublinie, Pułtusku, Jeleniej Górze oraz rosyjskich: Krasnodarze, Orenburgu, Jekaterynburgu, Omsku, Tomsku. W Rosji zespół otrzymał Grand Prix II Festiwalu „Poloniada” w Tomsku (2006) i Festiwalu Folklorystycznego „Lato Kubania” (2007). W roku 2006 po specjalnym koncercie kwalifikacyjnym zespół otrzymał tytuł Zespół Ludowy Folklorystyczny Polskiej Pieśni i Tańca „Syberyjski Krakowiak” i zgodnie z prawem rosyjskim taki zespół ma prawo ubiegać się o opłacane przez władze oświatowe etaty kierowników zespołu. Zespół dorosły „Syberyjski Krakowiak” do dziś nie ma opłaconych etatów, chociaż z 30 uczestnikami pracuje 2 choreografów i muzyk. Od Ministerstwa Kultury zespół miał prawo nieodpłatnie korzystać z sali i scen Republikańskiego Domu Kultury oraz miał oddzielną siedzibę.

   W repertuarze zespołu są pieśni i tańce regionów Polski: Kurpiowskiego, Kaszubskiego, Lubelskiego, Rzeszowskiego, Mazurskiego, Śląskiego i Krakowskiego. Oprócz tego w repertuarze są zespołu tańce: mazur, polonez, kujawiak, oberek oraz ludowe pieśni i tańce Chakasów i Rosjan-Sybiraków.

   Od 2008 roku zespół ostatecznie został rozdzielony i dziecięcy zespół „Syberyjski Krakowiaczek” prowadzi młoda choreografka Jekatierina Fiodorowa, od 2012 r. – Krystyna Jaszyna, natomiast zespół dorosły „Syberyjski Krakowiak” prowadzą Helena Władimirowa (kierownik artystyczny), Aleksander Czerkasow (choreograf)  oraz Natalia Wołkowa – choreograf i baletmistrz.

   Dziecięcy zespół „Syberyjski Krakowiaczek” (kierownik Krystyna Jaszyna) liczący ponad 45 dzieci w wieku od 6 do 15 lat ma siedzibę w Republikańskim Centrum dziecięcej Twórczości w Abakanie, gdzie odbywają się próby kilka razy w tygodniu.

   Zespół niejednokrotnie brał udział w miejskich i republikańskich przeglądach zespołów choreograficznych, jest obecnie jedynym zespołem przedstawiającym folklor mniejszości polskiej na południu Syberii. W lipcu 2007 r. zespół wziął udział w Festiwalu polonijnych dziecięcych zespołów folklorystycznych w Iwoniczu Zdroju.

    W lipcu 2008 r. zespół „Syberyjski Krakowiak” prezentował się na sześciu koncertach na terenie RP.

   W roku 2009 minęło 40 lat od chwili, gdy po raz pierwszy Rzeszów przyjmował polonijnych gości na Światowym Festiwalu Polonijnych Zespołów Artystycznych.

   Jubileusz ten uczczono organizacją Roku Kultury Polonijnej, którego obchody zapoczątkowała XIV. edycja rzeszowskiego festiwalu, organizowanego w 2008 roku.

   Zespół „Syberyjski Krakowiak” brał udział w tym Festiwalu. Oprócz koncertów w Rzeszowie, zespół miał koncert przed rozpoczęciem Festiwalu w Krakowie (14 lipca) oraz po zakończeniu Festiwalu w Zakopanem.

   W 2009 r. na zaproszenie Ministerstwa Kultury i polityki narodowościowej Republiki Baszkortostan zespół wystąpił 13 września z koncertami w Ufie. Występ oglądało ponad 120 członków miejscowej organizacji polonijnej „Odrodzenie”, media baszkirskie dużo uwagi poświęciły koncertowi zespołu. Po koncercie członkowie zespołu spotkali się z Polonusami, zwiedzali również miasto. Po koncercie w Ufie zespół odwiedził z koncertami Nowokuznieck. Trasa koncertowa po terenie Rosji wyniosła wtedy ponad    5 000 km.

     Podczas koncertów w Ufie i Nowokuzniecku zespół zaprezentował obrzęd dożynkowy, inscenizowany z pieśniami i tańcami dzięki pomocy metodyków Polonijnego Centrum Nauczycielskiego z Lublina. Wyjazd zespołu do ośrodków polonijnych w Rosji odbył się dzięki dofinansowaniu kosztów podróży przez Senat RP.

   Właśnie z programem „Dożynki” zespół został zaproszony przez Stowarzyszenie „Wiedeń-Kraków” (Prezes Zofia Beklen) na koncerty w Austrii 1.09-7.09. Podczas pobytu w tym kraju zespół wystąpił z koncertami w kościele polskim w Wiedniu (1 września w 70.rocznicę rozpoczęcia II wojny światowej), Klagenfurcie, Innsbrucku, Fusch, natomiast 6 września odbył się główny koncert zespołu na wzgórzu Kahlenberg z okazji 326. rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej. Tournee po Austrii zakończyło się dużym sukcesem artystycznym i stało się poważną motywacją młodych Polonusów z Syberii do dalszej pracy nad rozwojem zespołu i szerzeniem kultury oraz tradycji polskiej nad Jenisejem. Występy Polonii z Abakanu oklaskiwały tysiące Polaków, Austriaków i międzynarodowej publiczności. Młodzież, która odwiedziła i poznała Polonię w Austrii nabyła dużo pewności siebie, a także nauczyła się, że być Polakiem ma wielkie znaczenie w Europie i że warto tę polskość w sobie pielęgnować.

   W lecie 2010 roku zespół „Syberyjski Krakowiak” odwiedził z koncertami polonijne ośrodki w Nowokuzniecku, Ufie i Krasnodarze. W Ufie zespół swoim koncertem 25 czerwca zainaugurował otwarcie kolonii letnich dla dzieci polonijnych w ośrodku „Drużny” pod Ufą. W tym dniu w republice obchodzono „Dzień Jedności i Przyjaźni Słowian” i koncert zespołu stał się dobrą ucztą dla miłośników kultury słowiańskiej w republice, gdzie większość ludności stanowią Baszkirzy i Tatarzy.

   W sierpniu 2011 r. zespół "Syberyjski Krakowiak" występował z koncertami we Wrocławiu oraz wziął udział w 17. Festiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie na polskich Mazurach.

   W lipcu 2012 r. zespół "Syberyjski Krakowiak" brał udział w Międzynarodowym Festiwalu narodowościowych zespołów folklorystycznych w Węgorzewie (Senat RP i Stowarzyszenie „Czeremosz”) oraz zwiedził z koncertami Warszawę na zaproszenie Stowarzyszenia polskich Autorów (Prezes Wanda Stańczak).

   W maju 2013 r. zespół wystąpił z koncertem „Polska wiosna” w Abakanie. Był to 2 godziny koncert (z przerwą) na którym zaprezentowano dorobek zespołu w 3 grupach wiekowej – młodszej , średniej oraz dorosłej. Oprócz tego w koncercie wzięły udział zespoły wokalne „Krakowianka” oraz „Czerwone Jagody” z pobliskiego miasta Minusińska (kierownik Larysa Koreniec). Zespoły te często towarzyszą „Syberyjskiemu Krakowiakowi” podczas występów.

   Koncertem młodzieżowego zespołu polonijnego „Syberyjski Krakowiak” z Abakanu uczczona została 95. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Uroczystość ta miała miejsce 8 listopada 2013 r. w Irkucku i była to impreza dla całej Polonii syberyjskiej z inicjatywy i przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Irkucku.

   Jak napisała na stronie internetowej Konsulatu p. Konsul Anna Walczak: „Zespół spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem publiczności, gromkie brawa na długo zatrzymały wykonawców na scenie; na „bis” odtańczyli oni staropolski mazur. Szczery podziw wśród widzów wzbudziły piękne i autentyczne stroje ludowe tancerzy i śpiewaków, a także bogactwo repertuaru i wysoki poziom artystyczny zespołu. „Syberyjski Krakowiak” udowodnił, że w pełni zasłużył sobie na opinię najlepszego tego typu zespołu na Syberii, zaś jego kierownikowi, pani Helenie Władimirowej, należą się wyrazy najwyższego uznania”.

   Pod kierownictwem choreografa Natalii Wołkowej zespół przygotował nowy program i zaprezentował ten program podczas na XVI Festiwalu Polonijnych Zespołów Folklorystycznych, który odbył się w Rzeszowie 23-30 lipca 2014 r.

   Po tym ważnym dla zespołu wydarzeniu choreograf Natalia Wołkowa odeszła z kierownictwa zespołem, ponieważ razem z mężem prowadzi już od kilkunastu lat znany zespół młodzieżowy „Kontrasty”. Od września 2014 r. kierownictwo dziecięcą zarówno i jak dorosłą grupy przyjęła młoda choreograf Marina Rasskazczykowa.

   Podczas koncertu jubileuszowego Szkoły Polskiej w Abakanie, który odbył się 25 stycznia 2015 r. zespół pod kierownictwem Mariny Rasskazczykowej zaprezentował swój nowy program, który zespół przygotowuje obecnie na XX Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych i Młodzieżowych Zespołów Folklorystycznych Mniejszości Narodowych w Węgorzewie. Festiwal ten odbędzie się 26-28 czerwca 2015 roku, natomiast w dniach poprzedzających 20-25.06 oraz w dniach pofestiwalowych 29.06-3.07 główny organizator Stowarzyszenie Czeremosz organizuje dla członków zespołu integracyjne warsztaty językowo-taneczne „Taniec jednoczy”. Zajęcia warsztatowe będą się odbywały w pomieszczeniach Węgorzewskiego Centrum Kultury w Węgorzewie, przewidziane są zajęcia w dosyć interesującym miejscu w Węgorzewie – w Muzeum Kultury Ludowej. Zaplanowane wycieczki krajoznawcze do Gołdapi i okolic, Kętrzyna – Gierłoży – Świętej Lipki oraz Olsztyna i Grunwaldu. Kurs ten nie mógł by odbyć bez wsparcia finansowego MSZ-u RP oraz zacięcia organizacyjnego członków Stowarzyszenia „Czeremosz” na czele z panem Wołodymierem Deneką.

  W dniach 26.06 – 4.07.2016 roku na Dolnym Śląsku oraz w Małopolsce odbyła się XIX edycja Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Świat pod Kyczerą”. W te gorące letnie dni w festiwalu wzięły udział zespoły taneczne z całego świata m.in. z Tajwanu, Indii, Turcji, Kolumbii, Serbii, Słowacji, Czech i Izraela. Rosję na Festiwalu po raz pierwszy reprezentował zespół tańca ludowego „Syberyjski Krakowiak” z Abakanu. Uczestnicy festiwalu zaprezentowali kulturę i tańce krajów zamieszkania. Do tej pory „Syberyjski Krakowiak” podczas wyjazdów do Polski przedstawiał głównie repertuar tańców polskich. Tym razem widzowie zapoznali się z folklorem narodów Południowej Syberii – Tuwińców i Chakasów, jak również z tańcami Kozaków syberyjskich. Organizatorem festiwalu Łemkowski zespół pieśni i tańca „Kyczera” reprezentujący folklor Łemków – mniejszości etnicznej, zamieszkującej w Polsce. W 2016 roku festiwal obchodził jubileusz dwudziestolecia. Szefem festiwalu jest pan Jerzy Starzyński, na którego zaproszenie Syberyjski Krakowiak po raz kolejny miał możliwość odwiedzić Polskę.

     W 2017 roku kierownikiem zespołu jest Natalia Wołkowa.Pod jej kierownictwem w sierpniu i we wrześniu 2017 r. zespół ludowy „Syberyjski Krakowiak” brał udział w wielu przedsięwzięciach kulturalnych na terenie Syberii. Zespół przygotował specjalny 40 minutowy koncert, w którym znalazły miejsce nie tylko polskie tańce i pieśni lecz również prezentacja folkloru Chakasji. W wyjazdowych koncertach wzięła udział mobilna 11-osobowa grupa tancerzy i śpiewaków zespołu. Zespół obchodzi swoje 20-lecie, więc wyjazdy te stały się pewną promocja działalności zespołu w przeddzień jubileuszu, który odbędzie się w Abakanie 3 grudnia. 

Artiom Czernyszew

GALERIA ZDJĘĆ SYBERYJSKIEGO KRAKOWIAKA